Serah-Ingrid Calitz ontwikkelde met haar afstudeerproject de potentie van het traditionele Swahili huis ten behoeve van de bewoners van steden in Tanzanië om daarmee een alternatief te bieden voor de implementatie van door China gefinancierde Speciale Economische Zones in Afrika.
De gang als gedeelde werkruimte in de infrastructurele context
De Speciale Economische Zones (SEZs) in Afrika zijn de lieveling van de politieke elite in Afrika en het favoriete vehikel van China’s ambitieuze One Belt One Road (OBOR) initiatief. In werkelijkheid is het niets minder dan een copy paste proces van stedenbouw ex nihilo, uit het niets. Er wordt een gelijkvormig gebied ontwikkeld zonder aanknopingspunten voor de huidige gebruikers en zonder relatie met de stedelijke context. Zo is er voor elke SEZ sprake van een Speciale Offer Zone, een rommelig voorspel dat wordt gekenmerkt door de vernietiging van het milieu en gedwongen herhuisvesting van de bewoners. Dit is de urgentie waarop het project reageert.
Referenties als inspiratiebron voor de collectieve occupatie van het dorp Mlingotini
De ontwikkeling van het Bagamoyo Mega Project in Tanzania, mede gefinancierd door China Merchant Holdings International (CMHI) en het General State Reserve Fund (GSRF) van Oman, dreigt 11.600 dorpelingen te verplaatsen. De meerderheid van deze dorpelingen woont in het traditionele Swahili-huis. Dit wordt gekenmerkt door een rechthoekige plattegrond die in tweeën wordt gedeeld door een centrale gang. Het huis heeft een bepalende rol gespeeld voor de manier van leven en werken gedurende drie belangrijke periodes: het kolonialisme (1890-1961), Ujamaa (1967-1985) en de liberalisering (eind jaren negentig en verder). Het huistype is steeds getransformeerd en toegeëigend door zijn inwoners.
Integrale relatie met de landbouwgrond. Van boven naar beneden: gedeelde tuin, gang, twee gespiegelde wooneenheden, privé tuin
Dit project gaat uit van het meest fundamentele recht van bewoners om thuis te kunnen blijven. Daartoe wordt het emancipatoire potentieel van het Swahili huis benut, namelijk het claimen van autoriteit en eigendom van de plek. Het voorstel bestaat uit een strategische implantatie van drie architectonische ankerpunten voor de collectieve occupatie van het dorp Mlingotini. Elk ankerpunt is een oefening in onderhandeling. De ontworpen configuratie onderhandelt de confrontatie van het dorp met het SEZ masterplan, de vorm onderhandelt de typologische transformatie van het traditionele Swahili huis en haar articulatie van individuele en collectieve identiteiten.
Marktplaats en gemeenschappelijke binnenplaats
Relevante onderwerpen als auteurschap, esthetiek en controle worden onderhandeld in een academisch proces. Door een decentrale ontwerpmethodologie te hanteren wordt ruimte gegeven aan de inbreng van andere architectonische concepten en verschillende architecten.
Door middel van zowel de architectonische methode als het ontwerpvoorstel realiseert Sino-African Counterpoints een netwerk voor de territoriale onderhandeling en inclusieve planning die essentieel is voor de toekomst van het Sino-African ontwikkelingsparadigma.
Uit het juryrapport
[…] “Het plan zet niet alleen terecht een vraagteken bij het Chinese ontwikkelingsprogramma dat voorbijgaat aan de bewoners maar presenteert ook een interessant alternatief. Dit plan vertrekt juist bij de bewoners, bestaande collectieven en het traditionele Swahili huis. De typologie van dit huis dat een lange ontwikkelingsgeschiedenis kent, wordt in dit plan geactualiseerd. Het ontwerp wordt onderbouwd door een consciëntieus onderzoek naar de relocatiepolitiek, het Swahili huis en hoe je je daar als ontwerper toe kan verhouden. De transformatie van het huis wordt ontworpen vanuit het actuele gebruik en de ontwikkeling van de gemeenschap.” […]
Een Mlingotini huis
