… podcasts gebruik je overal, zou je denken. Toch niet, (on demand) radio en podcasts luister je vooral in de auto (ogen op de weg, oren op een andere wereld), of in de trein. Een onvolledige maar fijne lijst van architectuur podcasts | Update 29.05.23
Still uit The Conversation (1974, Francis Ford Coppola)
Podcasts bestaan al sinds 2004 (Adam Curry, anyone?) maar het ging eigenlijk pas na 2013 viraal als de binge-luister-variant van Netflix. Met name onopgeloste moorden die door onderzoeksjournalisten worden heropend scoren hoog als verslavend luisterverhaal.
Inmiddels zijn er steeds meer interessante podcasts over architectuur, planning of design en die worden hier verzameld. Via Podcasts.Google kun je zelf zoeken naar podcasts en ze ook binnen je browser beluisteren. Via PodNL kun je specifiek zoeken naar Nederlandstalige podcasts.
Deze Urban Podcast Guide is een absoluut subjectief en onmiddellijk verouderd overzicht van stads-podcasts. Dit is een lijst met podcast-series, die nieuwe afleveringen toevoegen aan hun al bewezen inhoud. Losse radio-uitzendingen of afgeronde projecten worden los besproken in de Archined kijk-en luister-rubriek.
Update 22/2/2020: De podcasts zijn bijgewerkt, in alfabetische volgorde gezet en voorzien van algemene informatie over de lengte, aantal afleveringen en thema.
Update 15/3/2020: De Google podcast zoekfunctie toegevoegd en twee nieuwe podcasts toegevoegd.
Update 28/5/2020: Spotify beleid toegevoegd.
Update 20/10/2022: Spotify beleid verwijderd en de lijst grondig bijgewerkt.
Update 29/05/2023: Lijst geupdate en podcasts die niets meer uploaden zijn onderaan de post in een ‘archief’ gezet.
99% Invisible van Roman Mars is waarschijnlijk de door ontwerpers meest beluisterde Amerikaanse podcast. Het gaat van architectuur, stadsplanning en infrastructuur naar grafisch, geluid en productdesign en bijzonder: onafhankelijk.
Over de fietsaflevering ‘De Fiets is Niets‘ is een aparte review gewijd.
Aantal afleveringen: > 500
Lengte: 35 -60 minuten.
Thema: architectuur, steden, mobiliteit
Taal: Engels
Maandelijks een nieuwe aflevering
About building + cities is een Engelse podcast over tja, gebouwen en steden, maar dan de geschiedenis ervan. Zo gaat het in Bigness over Rem Koolhaas maar dan wel Koolhaas in de jaren 80. Je kunt via Patreon de podcast steunen in ruil voor extra afleveringen.
Aantal afleveringen: > 100.
Lengte: ca 1 uur en 20 minuten.
Thema: architectuurgeschiedenis
Taal: Engels
Maandelijks een nieuwe aflevering
Architecture City is de Rotterdamse podcast van Teun van den Ende, Catja Edens en Jorn Konijn. Het heeft tot nu toe een tiental radio-afleveringen van ongeveer een uur gemaakt over stad en architectuur. Het zijn gesprekken en interviews over een specifiek onderwerp, afgewisseld met muziek.
Aantal afleveringen: 11
Lengte: ca 1 uur
Thema: de stad en architectuurgeschiedenis
Taal: Nederlands
Laatste aflevering dateert van 2022
Failed Architecture is een Engels-en Spaanstalige podcast met als ondertitel ‘Architecture and the Real World. Afleveringen behandelen thema’s die passen bij de toon en sfeer van de website. De podcasts zijn 1 uurs-gesprekken.
Aantal afleveringen: 30+
Lengte: 60 minuten
Thema: Architectuur en moraal.
Taal: Engels
Publiceert zonder regelmaat
The Funambulist is het internationale en Parijse magazine dat de politiek van de ruimte(lijke ordening) bespreekt. Dat zijn hedendaagse politieke hangijzers zoals veiligheid, discriminatie, gender, gentrification etc, maar vaak ook in historische studies. Het is zowel een digitaal als fysiek magazine en online is er inmiddels een podcast aan toegevoegd.
Met dank aan Sophia Holst voor deze tip.
Aantal afleveringen: 155
Lengte: 40 minuten, variërend
Thema: stadspolitiek
Taal: Engels
Maandelijks een nieuwe aflevering
Recente leuke aflevering: interview met Eyal Weizman van Forensic Architecture over de Gazastrook.
Een podcast van Jessica Myers: Here there be Dragons. Myers is een New Yorkse stadsplanner, die de sociale structuren en ‘urban angst’ onderzoekt in New York, Parijs en Stockholm. Omdat ze mapping met audio combineert is ze te zien als een nieuwe Kevin Lynch. De website heeft alle links naar de gebruikte referenties.
Aantal afleveringen: 30+
Lengte: 15-40 minuten
Thema: steden, stadssociologie
Taal: Engels
Laatste aflevering dateert van 2022
Landmassa is een podcast over observaties in de ruimtelijke omgeving, meestal over recente lastige projecten of opgaven, maar met een lichte toon.
Aantal afleveringen: >30
Lengte: 60 minuten
Thema: gebouwde omgeving en architectuurgeschiedenis
Taal: Nederlands
Maandelijks een nieuwe aflevering (met onderbrekingen)
New Books Network – Architecture bespreekt per aflevering een nieuw uitgebracht architectuurboek, meestal met de schrijver zelf. Al begonnen in 2011 is er inmiddels een lange lijst met gesprekken en inleidingen over interessante Engelstalige, meestal wetenschappelijke en historische, publicaties.
Recente leuke aflevering: Extinct, een boek over overbodige objecten
Aantal afleveringen: > 100
Lengte: 20-60 minuten
Thema: boekpublicaties
Taal: Engels
Bijna wekelijks een nieuwe aflevering
De podcast Onder Planologen: voor en door planologen, bekijkt de geschiedenis van de Nederlandse ruimtelijke ordening, steeds vanuit één planconcept. Hosts Peter Pelzer, Lilian van Karnenbeek (Universiteit Utrecht) en Jannes Willems (Universiteit van Amsterdam) gaan in gesprek met direct betrokkenen en onderzoekers.
Aantal afleveringen: 9
Lengte: 60 minuten
Thema: planologie
Taal: Nederlands
Laatste aflevering dateert uit 2022
De Nederlandstalige podcast Platte Grond gaat over publicatie over en verdieping van architectuur en wetenschap. Makers zijn René van Es, Babette Rijkhoff, Mariëtte Heres, Nienke de la Rive Box en Michiel van Poelgeest.
Aantal afleveringen: 16
Lengte: 30 minuten
Thema: projectevaluaties
Taal: Nederlands
Maandelijks minstens een nieuwe aflevering
In de Nederlandstalige podcast Respons worden specifiek feministische onderwerpen in de architectuur besproken. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld diversiteit op de werkvloer of zinvol bezig zijn in architectuur, vaak met interviews met vrouwelijke vakgenoten.
Aantal afleveringen: 6
Lengte: 45 minuten
Thema: werkveld architectuur
Taal: Nederlands
Publiceert onregelmatig
Het Britse tijdschrift Monocle heeft een Podcast The Urbanist met daarin een speciaal onderdeel Tall Stories (5 minuten over een specifiek project) en normale thematische afleveringen van 30 minuten over bv. stadsnatuur, shared mobility, privacy, noem het maar op.
Aantal afleveringen: >500
Lengte: 30 minuten
Thema: Stadsontwikkeling
Taal: Engels
Circa om de twee dagen een nieuwe aflevering
Theory of Architecture dekt de lading: het zijn gesprekken met wetenschappers of schrijvende architecten die ruim een uur spreken over een thema in de architectuur, zoals biologie, woningbouw, het Architecture Festival in London of boekbesprekingen.
Aantal afleveringen: 27
Lengte: 60-120 minuten
Thema: Architectuurtheorie
Taal: Engels
Publiceert onregelmatig
Windoog van Sereh Mandia en Elsbeth Ronner. Ieder gebouw vertelt een verhaal. Een architectonisch manifest, een gestrande droom, een uitkomst van een toevallige samenloop van omstandigheden. In gesprek met opdrachtgevers, gebruikers en ontwerpers gaat Windoog op zoek naar de feiten en ficties die besloten liggen in de hedendaagse architectuur.
Aantal afleveringen: 7
Lengte: 30 minuten
Thema: verhalen achter bijzondere gebouwen
Taal: Nederlands
Publiceert onregelmatig
Podcast archief
Hieronder het archief van podcasts die geen nieuwe afleveringen publiceren.
The Persistence of Questioning (2022)
Reclame voor de eigen Archined podcast. In het kader van het project The Persistence of Questioning zijn vier podcasts gemaakt door De Kostgangers. Kritische reflecties voor de toekomst, onderzoekt Geert van de Wetering de grote vragen: Waar staat de ontwerppraktijk? Is ontwerpen ethiek? Wat is architectuur? en Waar staat de architectuurcultuur?
Aantal afleveringen: 4
Lengte: 30 minuten
Thema: architectuurcultuur en -kritiek
Taal: Nederlands
Het Nieuwe Instituut (2014-2022)
Alleen op SoundCloud te beluisteren: een uitgebreid audio-archief van audiotours, debatten en lezingen.
Aantal afleveringen: 200
Lengte: van 5 tot 120 minuten
Thema: architectuur, design, e-cultuur
Taal: Nederlands
Ongesigneerd (2019)
De podcast Ongesigneerd gaat over de ontwerpen van alledaagse objecten (fietspad, urinoir, maar ook het parlement en de dierentuin).
Aantal afleveringen: 23
Lengte: 14 minuten
Thema: ontwerpen
Taal: Nederlands
Verwondering (nog gaande, maar weinig architectuur)
Een podcast over design waar je beter van gaat kijken. Elke aflevering spreekt Harald Dunnink met andere ontwerpers en creatieve ondernemers over de impact van hun werk. Samen verkennen zij wat een ontwerp goed maakt. Want door samen beter te kijken, ga je meer zien. Met een grote variëteit aan ontwerpers, van creative director tot architect, in Nederlands en Engels en ondersteund door een website met extra informatie.
Aantal afleveringen: 30+
Lengte: 30 tot 60 minuten
Thema: interviews met designers
Taal: Nederlands
ArchiNed heeft zich in 2019 verdiept in het maken van podcasts als alternatief voor het schrijven van artikelen. Het heeft enkele test-podcasts gemaakt en een interessante evaluatie. Mocht je zelf eens aan de slag willen, de super-handige en interessante handleiding van de ArchiNed redactie staat online.
En de disclaimer: er zijn talloze podcasts, met name in de Verenigde Staten, de meeste daarvan missen in dit rijtje. Borrelpraat-podcasts (mensen die aan een tafel zitten en gezellig met elkaar babbelen terwijl de microfoon open staat) zijn bewust weggelaten. Maar misschien mist een goede podcast, mail die naar de redactie, dan wordt deze toegevoegd aan de lijst. Ook andere podcast-tips zijn van harte welkom!