Feature

Leeslijst 1: van collectiviteit naar inclusiviteit

In de aanloop naar het vijfentwintigjarig jubileum van Archined in 2021 stelt de redactie deze zomer een aantal leeslijsten samen met artikelen die toonaangevende thema’s en discussies van de afgelopen jaren samenbrengen en (opnieuw) belichten. Grasduinend door het rijke Archined archief valt op dat bepaalde onderwerpen – niet geheel verwonderlijk – steeds weer terugkeren, hoewel aanleiding en argumenten steeds verschillen. Waar gingen die onderwerpen over? Hoe werd erover gesproken en gediscussieerd? Wat waren de aanleidingen? En, hebben er sindsdien veranderingen plaatsgevonden?

Deze eerste leeslijst bundelt zes artikelen rond het thema: van collectiviteit naar inclusiviteit.

links De Meerpaal, Dronten 1967 / Frank van Klingeren / foto Jan Versnel rechts Black Lives Matter demonstratie, Rotterdam 2020 / foto Wouter Engler

links De Meerpaal, Dronten 1967 / Frank van Klingeren / foto Jan Versnel rechts Black Lives Matter demonstratie, Rotterdam 2020 / foto Wouter Engler

Rommelmarkt in ‘Karregat, Eindhoven

Rommelmarkt in ‘t Karregat, Eindhoven / architect Frank van Klingeren

Het eerste artikel bespreekt het werk van Frank van Klingeren, die met gebouwen als de Meerpaal (1967) in Dronten en ’t Karregat (1973) in Eindhoven streefde naar ontzuiling, collectiviteit en gemeenschapszin. Hij bracht verschillende functies samen onder één enorm dak, zonder scheidende binnenmuren, want alleen zo kon men de ander ontmoeten, leren kennen en kon gemeenschapszin groeien. Veel is sindsdien veranderd. Niet alleen werden de open ruimtes van Van Klingerens gebouwen opgedeeld en gedecollectiveerd, een metafoor voor het opkomende neoliberalisme, ook werd de samenleving meer divers en multicultureel. Verzuiling maakte plaats voor andere vormen van in- en uitsluiting. Wat kunnen we leren van de sociale en collectieve experimenten van de jaren ’70 in het licht van de huidige vraagstukken over inclusiviteit?

Frank van Klingeren en de actuele roep om collectiviteit – Leo Oorschot (feature — 27.06.13)

/

Beth Haim Graveyard Curaçao, foto iStock.com/CircleEyes

Beth Haim Graveyard Curaçao / foto iStock.com/CircleEyes

Collectiviteit alleen volstaat vandaag niet meer wanneer ze niet ook inclusief is. Om de samenleving meer inclusief te maken moeten de bestaande systemen en instituten bevraagd worden en ingesleten opvattingen over vrijheid en gelijkheid ter discussie worden gesteld. Zo werken vormen van imperialisme en kolonialisme tot op de dag van vandaag door in onze huidige samenleving.

Ruimte en vrijheid: wiens ruimte biedt vrijheid? – Lena Knappers (recensie — 26.09.19)

/

Rogue Game, First Play, 2012 / Sophie Warren and Jonathan Mosley with Can Altay / Photo Max McClure

Rogue Game, First Play, 2012 / Sophie Warren and Jonathan Mosley with Can Altay / Photo Max McClure

Van oudsher zijn steden de plaatsen waar mensen van verschillende culturen, religies, rassen, politieke opvattingen en seksualiteiten samen leven, vaak worden zij geprezen als smeltkroezen, maar maakt dat ze ook inclusief? Vergaande vormen van sociale en ruimtelijke segregatie zijn in alle steden over de hele wereld de realiteit. Dit isoleert mensen en gemeenschappen van elkaar, en draagt bij aan een verdeelde, gepolariseerde samenleving. Om werkelijk met elkaar samen te kunnen leven, zijn gemeenschappelijke en inclusieve ruimtes nodig, ruimtes voor onderhandeling die verschillen mogelijk maken of zelfs aanmoedigen.

In Defense of Diversity – Ania Molenda (opinie — 16.11.19)

/

Centrale hal ziekenhuis Curaçao / foto Roos Aldershoff

Centrale hal ziekenhuis Curaçao / foto Roos Aldershoff

Wat voor invloeden en inzichten brengt dit de ontwerppraktijk? Volgens architect Lyongo Juliana is de bubbel waar de meeste architecten in leven niet representatief voor de huidige samenstelling van de samenleving; de wensen van mensen met een migratieachtergrond, een aanzienlijk deel van de bevolking, worden vergeten.

Over diversiteit en inclusiviteit in woningbouwarchitectuur, een interview met Lyongo Juliana – Anneloes de Koff (interview — 15.06.20)

/

Architecture is for everybody needs feminism is for urbanism...

Architecture is for everybody needs feminism is for urbanism…

En wat betekent dit voor het beroepsveld? Om te beginnen bij de basis, hoe kunnen onderwijsinstellingen en het curriculum toegankelijker worden voor, en gelijke kansen bieden aan (toekomstige) studenten en medewerkers? Op welke wijze kan het onderwijssysteem bijdragen aan een ontwerpcultuur  die bewustzijn en inclusiviteit bevordert en bijdraagt aan oplossingen voor de urgente vraagstukken waarmee onze samenleving wordt geconfronteerd?

Dear Peter Russell – The Architecture Affinity Group of TU Delft Feminists (opinie —08.03.17) en het antwoord van Peter Russell Dear Delft Feminists (and in particular, the Architecture Affinity Group) (opinie — 05.04.17)

/

Instagram-account van Norman Foster

Instagram-account van Norman Foster

Hoe kan de samenstelling van ontwerpbureaus meer gelijk, divers en inclusief worden zodat de demo­grafische realiteit van de bevolkingssamenstelling wordt weerspiegeld in het architectuurveld?

Regenbogen en eenhoorns: architecten en identiteitspolitiek – Dirk van den Heuvel (opinie — 10.09.18)