Feature

Leeslijst 2: van politieke stellingname tot koopmansgeest

In de aanloop naar het vijfentwintigjarig jubileum van Archined in 2021 stelt de redactie deze zomer een aantal leeslijsten samen met artikelen die toonaangevende thema’s en discussies van de afgelopen jaren samenbrengen en (opnieuw) belichten. Grasduinend door het rijke Archined archief valt op dat bepaalde onderwerpen – niet geheel verwonderlijk – steeds weer terugkeren, hoewel aanleiding en argumenten verschillen. Waar gingen die onderwerpen over? Hoe werd erover gesproken en gediscussieerd? Wat waren de aanleidingen? En, hebben er sindsdien veranderingen plaatsgevonden? Deze leeslijst bundelt artikelen rond het thema: architectuur en politiek, van politieke stellingname tot koopmansgeest.

links hoofdkantoor CCTV, Beijing China / OMA rechts Vladimir Tatlin en een assistent voor het model van de Derde Internationale in 1920

links hoofdkantoor CCTV, Beijing China / OMA / foto Lwbalmondstudio.co rechts Vladimir Tatlin en een assistent voor het model van de Derde Internationale in 1920 / bron: Wikipedia

 

hoofdkantoor CCTV, Beijing China / OMA /

hoofdkantoor CCTV, Beijing China / OMA / foto Lwbalmondstudio.co

Het ontwerp – en realisatie – van het hoofdkwartier voor de Chinese staatstelevisie in Beijing door OMA leidde tot veel discussie. Moet je als architect een opdracht aanvaarden van een overheid die een repressief beleid voert? Archined correspondent Bert de Muynck woonde en werkte in Beijing en recenseerde CCTV. “Er is […] een groot verschil tussen het binnenbrengen van een soort ‘kritiek’ op een ‘systeem’ in een gebouw en ook daadwerkelijk de cultuur waarin het tot stand komt te begrijpen, of te aanvaarden.”

CCTV is af – Bert de Muynck (recensie 18.6.12)

/

 

NAi en VANKE ondertekenen overeenkomst, in het midden de Nederlandse staatssecretaris van kunst en cultuur Halbe Zijlstra

NAi en VANKE ondertekenen overeenkomst, in het midden de Nederlandse staatssecretaris van kunst en cultuur Halbe Zijlstra. Foto: Xun Huang

Het Nederlands Architectuurinstituut (NAi, de voorloper van het huidige HNI) geïnitieerde in 2011 het Matchmaking-programma. Kort voor de presentatie daarvan had NAi directeur Ole Bouman in bijzijn van de Nederlandse staatssecretaris van kunst en cultuur Halbe – De Sloper – Zijlstra in China een overeenkomst getekend met de grootste projectontwikkelaar van China (VANKE) voor de bouw van 26.000 wooneenheden. Matthias Pauwels over de koopmansgeest van de Nederlandse architectenpopulatie en het koppelaardijprogramma van het NAi als een van de best practices van het nieuwe Nederlandse cultuurbeleid.

So you think you can practice architecture in China? – Matthias Pauwels (opinie 09.11.11)

/

 

Tirana Bazaar

Tirana Bazaar / foto Saimir Kristo

Het is een tendens om (voormalig) communistische landen te bestempelen als grauw en grijs en de neoliberale of ronduit kapitalistische ontwikkelingen die ze doormaken, en die gepaard gaan met een make over van stadscentra en de bouw van spectaculaire gebouwen, te zien als positieve tekens van ook sociaal maatschappelijke ontwikkelingen.
Tirana, de hoofdstad van Albanië is, als je architectuurpublicaties mag geloven, het nieuwste mekka voor jonge, opkomende, hippe ontwerpbureaus. Saimir Krito schrijft over wat zich onder het glanzende kleurrijke oppervlakte bevindt en hoe de rood-zwarte gebouwen die in het land staan, gelezen moeten worden.

Re-founding Tirana, Ideologies of Colour – Saimir Kristo (feature 09.03.20)

/

 

Hühnermarkt in de nieuwe Altstadt van Frankfurt / bron foto Wikipedia

Die Rekonstruktionsarchitektur versucht letztlich dasselbe wie der Rechtspopulismus: den Problemen von heute mit den Lösungen von gestern beizukommen“. (Der Spiegel 21.09.18) In de Duitse media woedde felle discussies over de nieuwe Altstadt van Frankfurt. De reconstructie zou zijn ingegeven door rechts nationaal gedachtegoed. Altstadt Frankfurt blijkt geen uitzondering ontdekte Andrea Prins na lezing van Para-Platforms. On the Spatial Politics of Right-Wing Populism.

Rechts neemt ruimte – Andrea Prins (recensie 15.04.19)

/

 

Palazzo della Civiltà di Lavoro / foto Archined familiealbum

Benito Mussolini schiep in twintig jaar van de vorige eeuw een hoofdstad naar zijn fascistische idealen. Als beladen overblijfselen zijn sporen hiervan zijn nog steeds in het stadsbeeld zichtbaar. Ankie Petersen over architectuur en stedenbouw in de Era Fascista van Rome.

De Bouwstenen van Mussolini. Architectuur en stedenbouw in de Era Fascista van Rome, deel 1 – Ankie Petersen (feature 16.10.18)
Deel 2 (feature 30.10.18)

/

 

 

Cover Bouwkunst en de Nieuwe Orde

Cover Bouwkunst en de Nieuwe Orde

H.Th. Wijdeveld, J.J.P. Oud, M. Staal-Kropholler, J.G. Wiebenga, … Welke Nederlandse architecten waren wel of niet ‘fout’ in de Tweede Wereldoorlog, en vooral hoe ‘fout’? En hoe ging men na de oorlog om met deze vakgenoten? Vragen die worden beantwoord door David Keuning in Bouwkunst en de Nieuwe Orde, zo las Hans Oldewarris.

Bouwkunst en de Nieuwe Orde – Hans Oldewarris (recensie 20.07.17)

/

 

Kazimir Malevich

0,10 tentoonstelling in 1915 / Een selectie van suprematistisch werk van Kazimir Malevich wordt voor het eerst tentoongesteld / bron: WikiCommons

Ten tijde van de Russische revolutie, beschouwden een klein groepje kustenaars en architecten, anarchistisch en alternatief als zij waren, de politieke en sociale revolutie van de bolsjewieken als een pendant van hun artistieke revolutie. Zij gingen uit eigen initiatief samenwerken met de nieuwe machthebbers, die hen bij gebrek aan beter accepteerden. Otakar Máčel las De avant-gardisten. De Russische revolutie in de kunst 1917-1935 van Sjeng Scheijen.

Kunst, revolutie en propaganda – Otakar Máčel (recensie 18.06.20)

Gerelateerd artikel