Feature

Leeslijst 3: van idealisme naar engagement

In de aanloop naar het vijfentwintigjarig jubileum van Archined in 2021 stelt de redactie deze zomer een aantal leeslijsten samen met artikelen die toonaangevende thema’s en discussies van de afgelopen jaren samenbrengen en (opnieuw) belichten. Grasduinend door het rijke Archined archief valt op dat bepaalde onderwerpen – niet geheel verwonderlijk – steeds weer terugkeren, hoewel aanleiding en argumenten steeds verschillen. Waar gingen die onderwerpen over? Hoe werd erover gesproken en gediscussieerd? Wat waren de aanleidingen? En, hebben er sindsdien veranderingen plaatsgevonden? De derde leeslijst bundelt zes artikelen rond het thema: van idealisme naar engagement

Links Woningbouwplan Lekkumerend in Leeuwarden, 1962 / collectie Het Nieuwe Instituut, BROX_1337t339-1 / Van den Broek en Bakema Architecten; Rechts Better Shelter developed by Better Shelter, IKEA Foundation and UNHCR / photo ©Jonas Nyström

 

Woningbouwplan Lekkumerend in Leeuwarden, 1962 / collectie Het Nieuwe Instituut, BROX_1337t339-1 / Van den Broek en Bakema Architecten

Stel je voor, een open samenleving waarin inkomensverschillen zouden afnemen, meer vrije tijd beschikbaar zou zijn en de democratische participatie zou toenemen. Jaap Bakema profileerde zich in de jaren ’70 als een activist en bestuurder die het beste met het volk voorhad. Maar zijn ideeën over de ‘open samenleving’ bleven vaak in generalisaties hangen en hij had de neiging om complexe politieke, sociale en morele kwesties tot ontwerpproblemen te reduceren. Het idee dat de moderne architectuur aan de ene kant een wetenschappelijk en aan de andere kant een idealistisch, liberaal project is, dat een allesomvattende hoop uitdrukt voor de mensheid, werd destijds in wijde kring gedragen en geaccepteerd. Thomas Wensing vroeg zich af wat we van een dergelijk idealisme kunnen leren. En belangrijker, hoe het omgezet kan worden in een daadwerkelijk engagement.

https://www.archined.nl/2014/11/de-blinde-vlek-van-bakema/ (Opinie — 11.11.14)

/

 

Ruimtelijk Ontwikkelings Laboratorium in Scheveningen waar de woningen schaal 1 : 1 getest konden worden – foto: Fred van der Burg

Ruimtelijk Ontwikkelings Laboratorium in Scheveningen waar de woningen schaal 1 : 1 getest konden worden / foto Fred van der Burg

De meeste ontwerpers willen met hun ontwerpen de wereld beter maken. Francien Westrenen was aanwezig bij het bezoek dat de Portugese architect Alvaro Siza in 2016 bracht aan het sociale woningbouwproject Punt Komma, een project met een hoge mate van bewonersbetrokkenheid dat hij ruim dertig jaar geleden realiseerde in de Haagse Schilderswijk. Wat is de invloed van de tijd op participatieprojecten?

https://www.archined.nl/2016/04/architectuur-die-voorwaarden-schept-alvaro-siza-in-de-schilderswijk/(Feature — 08.04.16)

/

 

Design Like You Give a Damn. Architectural Responses to Humanitarian Crises, 2006

De Nederlandse architecte Florentine Visser verbleef een aantal jaren in Jordanië en Egypte waar zij werkte aan het citizens projects. Is het werken aan de ideële initiatieven een persoonlijke zelfvervulling van de ontwerper, of kan een ontwerper daadwerkelijk een verschil maken?

https://www.archined.nl/2006/12/de-wereldverbeteraars/ (Recensie — 04.12.06)

/

 

 

 

Better Shelter developed by Better Shelter, IKEA Foundation and UNHCR – photo ©Jonas Nyström

Better Shelter developed by Better Shelter, IKEA Foundation and UNHCR / photo ©Jonas Nyström

In hun gedrevenheid om de wereld beter te maken en voor bijna ieder probleem een oplossing te bedenken, kunnen ontwerpers voor moeilijke, persoonlijke keuzes worden gesteld. In een tijd dat in Europa het vluchtelingenvraagstuk de politiek en media domineerde, organiseerde What Design Can Do een Refugee Challenge waarin ontwerpers werden opgeroepen om te komen met ‘game-changing ideas’. Ed van Hinte, Krijn Christiaansen, Cathelijne Montens, Harry Bloch en Joris Landman leggen uit waarom ze niet meededen aan deze prijsvraag.

https://www.archined.nl/2016/05/wdcd-refugee-challenge/ (Opinie — 19.05.16)

/

 

foto Petra van der Ree

Letters to the Mayor/ Het Nieuwe Instituut / foto Petra van der Ree

Voor het project Letters to the Mayor, een samenwerking tussen het New Yorkse Storefront for Art and Architecture en Het Nieuwe Instituut, werden vijfenveertig ontwerpers gevraagd zich publiekelijk uit te spreken in een open brief aan de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb. Als onderdeel van het project las environmental psychologist Adeola Enigbokan de brieven en reageerde hierop met een brief aan ontwerpers: “Zijn jullie op de eerste plaats architect? Of op de eerste plaats burger?”

https://www.archined.nl/2019/01/beste-ontwerpers/ (Opinie — 07.01.19)

/

 

Still uit de documentaire Door de ogen van Arna Mackic

Naar aanleiding van de indringende documentaire Door de ogen van Arna, architect van verbinding over architecte Arna Mačkić vraagt Pieter Graaff zich af wanneer ontwerpen vanuit de gebruikers (weer) standaard praktijk wordt.

https://www.archined.nl/2020/06/trust-me-im-an-architect-inclusief-ontwerp-tussen-droom-en-daad/ (Opinie — 05.06.20)
Externe link naar docu Arna https://www.2doc.nl/documentaires/series/2doc/2020/door-de-ogen-van-arna-.html

Enkele gerelateerde artikelen