Na een jaar als 2020 volstaat het niet om alleen maar een ‘best of’ lijstje te maken. Het jaar was lang en vreemd, dus daarom zijn naast ‘het goede’ ook ‘het magische’ en ‘het lange’ toegevoegd aan de kijklijst van 2020. Goed: altijd leren van de beste. Magisch: om te leren omgaan met een andere realiteit, die iedereen ook nog eens anders interpreteert. Lang: om inspiratie op te doen hoe je geduld perfectioneert. Filmmakers weten daar wel raad mee, dus put troost uit de bron van klassieke filmische sublimaties.
Charlotte Perriand in Close Up
HET GOEDE
Eerst dan twee beste documentaires van 2020 die gratis online te zien zijn.
Mijn favoriet dit jaar, de documentaire over én met de heerlijke Charlotte Perriand die hiermee uit de schaduw van Le Corbu treedt en haar eigenzinnige en veelzijdig oeuvre laat zien. Wat een vrouw!
Kijk hier naar Charlotte Perriand
Still uit Ontdek de Modernisten: Renaat Braem
Uit Vlaanderen komt de topserie Ontdek de Modernisten. Ik tipte deze serie al eerder, maar nu zijn alle negen afleveringen beschikbaar. Het gaat over de minder bekende modernistische Vlaamse architecten die particuliere woningen ontwierpen en realiseerden. Prachtige inkijkjes in deze pareltjes, die normaal voor de buitenwereld hermetisch gesloten zijn.
Kijk hier naar Ontdek de Modernisten
Zes magische films (v.l.n.r.): Todo Modo (Elio Petri, 1976), The Fall (Tarsem Singh, 2008), Holy Mountain (Alejandro Jodorowsky, 1973) Onder: Barry Lyndon (Stanley Kubrick, 1975), The Cook, the Thief, his Wife and her Lover (Peter Greenaway, 1989), Kagemusha (Akira Kurosawa, 1980)
***
HET MAGISCHE
Sommigen hebben complotten en alternatieve werkelijkheden nodig om onzekere tijden te kunnen (be)grijpen, zelf opteer ik toch liever voor verhalen van magiërs en over the top fantasmagorische filmmakers die het onbegrijpelijke hartelijk omarmen. Ik heb het dan over filmmakers die theater, poëzie, design, mode, muziek en film samenballen tot een project om een onwaarschijnlijke filmische wereld te creëren die meestal is voorbehouden aan innerlijke werelden en dromen; weg van de redelijkheid maar vol van prachtige beelden van gekte. Het zijn films die niet of zeker niet gratis online te zien zijn, maar mocht je ze tegenkomen: onderga ze vooral. Hieronder is een mooi ‘college’ van The Cinema Cartography over cinematografisch grensoverschrijdende films ‘die cinema voorgoed veranderden’.
***
HET LANGE
De situatie waarin we zitten duurt maar voort, ik moet dan denken aan long takes in films, een take die ook tegen alle regels in extreem veel langer duren dan gebruikelijk. In een film is een take vaak maar enkele seconden binnen scène van meerdere aan elkaar gemonteerde takes van minstens twee camera’s. Maar sommige takes zijn bewust door één camera en zonder enige montage opgenomen: de long take. Het is een choreografische tour de force van soms vele opnamedagen en nog meer voorbereiding, resulterend in memorabele cinematografie – eigenlijk zijn het mini-filmpjes.
In een long take kijk je door die ene camera vanuit alle mogelijke – en schijnbaar onmogelijke – hoeken naar de sequentie van gebeurtenissen. Het wordt vaak gebruikt als openingsscène van de film, zodat je als het ware door de camera meegetrokken wordt in de wereld van de film. Het effect van die ene camera is dat je als kijker veel meer deelgenoot bent van de scène en minder kunt anticiperen op wat komen gaat. En tegelijkertijd danst de camera door het tafereel, een lenigheid die je misschien pas in tweede instantie ervaart. Voor ontwerpers zijn long takes ook nog eens interessant omdat het in extremo de omgeving in zich opneemt. Vandaar dat ik het een mooie metafoor vind om zo naar de afgelopen en komende maanden te kijken: het duurt voort, je hebt maar één standpunt (de camera ben je zelf) en dat vereist flexibiliteit en choreografie.
Bijzondere feestdagen gewenst!
De openingsscène uit A Touch of Evil van Orson Welles (1958) bij de grenspost tussen Amerika en Mexico.
De begrafenisscène van de film Soy Cuba (I am Cuba) van Mikhail Kalatozov
De eindscène van Professione Reporter (The Passenger) van Michelangelo Antonioni (1975)
