Omar Smids (Academie van Bouwkunst Groningen) ontwierp strategie waarin een bestaand dorp in tijd transformeert tot omgeving waarin wonen, zorg en welzijn volledig zijn geïntegreerd. Het project beoogt hiermee een serieuze stap te zetten naar een dementievriendelijke samenleving.
De casestudie toont een toekomstscenario van het Friese dorp Sint Nicolaasga.
Kan je je onderwerpkeuze kort toelichten?
Mijn oma leidde aan Alzheimer en moest maar liefst vier keer verhuizen met alle gevolgen van dien. Op het laatst bleef alleen haar buikkastje met een paar familiefoto’s nog over als herinnering aan wie ze was.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen?
Als voormalig danser ben ik gefascineerd geraakt in wat muziek teweeg kan brengen bij mensen, en in het bijzonder mensen met dementie. Dezelfde impact wilde ik graag ook vanuit de architectuur bereiken. Je zou kunnen zeggen dat de complexiteit van het beschadigde brein een oneindige inspiratiebron voor mij is, dit omdat het je blijft verassen.
Benoem (en beschrijf kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Het moment dat ik mij besefte dat ik het gehele dorp zou kunnen beschouwen als de nieuwe schaal van het verpleeghuis.
strategie
Projecttekst
Wanneer het meest complexe deel van ons lichaam, ons brein, beschadigd raakt veroorzaakt dit tal van problemen. Meer dan vijftig verschillende ziektes kunnen de hersenen dermate aantasten dat we soms van ons eigen bestaan niet meer afweten. Maar tot het zover is, gaat er vaak een jarenlange ziekteperiode met veel angst en onzekerheid aan vooraf. Hoe zien die jaren er uit voor iemand met dementie? En wat zijn dan, van thuis tot instelling, de ruimtelijke randvoorwaarden om een goede leefomgeving te creëren voor deze mensen?
Aan de hand van vier personages neemt het project u mee in alle stadia van het ziekteproces. Het project onderzoekt hoe architectuur in al deze stadia kan bijdragen aan de kwaliteit van leven voor mensen met dementie. De titel XL L M S staat voor de steeds kleiner wordende leefwereld van mensen met dementie en de steeds grotere afhankelijkheid van de directe omgeving. De verschillende schaalniveaus staan synoniem voor de leefwereld van de personages.
De casestudie toont een toekomstscenario van het Friese dorp Sint Nicolaasga. Hierbij wordt het gehele dorp als de nieuwe schaal van het verpleeghuis beschouwd. De strategie is om de behoeften rondom wonen, zorg en welzijn in een zo geïntegreerd en breed mogelijk aanbod te spreiden. Op strategisch gekozen locaties kan dit aanbod groeien of krimpen naar gelang de behoefte. Elke locatie wordt verweven met een bestaande publieke voorziening en beoogt daarmee normalisering en omgekeerde integratie te stimuleren.
Voor de uitwerking is één locatie gekozen. Hierbij wordt de woon- zorgbehoefte, die ontstaat vanuit de nabije omgeving, in een groeiscenario gekoppeld aan een bestaande bibliotheek. Het project beoogt hiermee een serieuze stap te zetten naar een dementievriendelijke samenleving. De ruimtelijke vertaalslag is, zeker met deze functiemenging, verwikkeld in een constante dialoog met de bewoners over vrijheid of vrijheidsbeperking, de behoefte van sociaal contact of afzondering en het vermogen of onvermogen om zich te kunnen oriënteren in ruimte en tijd. Door te redeneren vanuit de ervaring en perceptie van de bewoner snijdt het project, inherent aan het ziektebeeld, grillig maar doelbewust door systemen heen. Niet om een statement te maken maar om aan te tonen dat architectuur een belangrijke schakel kan zijn bij de overbrugging van het systeem naar de behoefte van het individu en omgekeerd.
impressies
Omar Smids
o.smids@adema-architecten.nl
opleiding
Academie van Bouwkunst Groningen
afstuderen
2018-2019
wat doe je nu?
Ik ben praktiserend architect bij Adema architecten.
wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Dat ik mensen met dementie steeds beter kan begeleiden in hun steeds kleiner wordende wereld.
