Nieuws

Poku Oso, conservatorium Suriname – tweede prijs Archiprix 2021

Lindsey van de Wetering (Academie van Bouwkunst Amsterdam) ontwierp een geluidsomgeving waarin het rijke culturele erfgoed van Suriname wordt tentoongesteld.

Poku Oso TITEI OSO | Het snaarhuis Lindsey van de Wetering

TITEI OSO | Het snaarhuis. De snaren langs de wanden van het instrument trillen mee met de muziek en het ruizen van de wind. Regen wordt via de snaren naar beneden geleid. De hoogte van het gebouw werkt als klankkast.

Kan je je onderwerpkeuze kort toelichten?
Suriname is het land waar ik onlosmakelijk mee verbonden ben, hier is mijn moeder opgegroeid. Vele zomers heb ik hier doorgebracht om familie en vrienden op te zoeken, dit land is mijn tweede thuis. Ik beschouw Suriname, met haar 500.000 inwoners als een rijk, muzikaal, groen land. Het is een fascinerend land waar een verscheidenheid aan culturen samenleven, de oorzaken hiervan zijn voornamelijk te vinden in het koloniale verleden. Deze diversiteit is de kracht van Suriname. Toch zijn er nog steeds uitdagingen gelet op de culturele diversiteit. De jeugd trekt het liefste weg naar de ‘grote’ stad, of naar Nederland, het dreigt een eenzaam land te worden.

Ik sprak met familie, vrienden, iedereen die ik daar tegen kwam wat de mogelijke verbinder zou kunnen zijn. Na vele gesprekken en ontmoetingen leerde ik dat muziek de potentie heeft om als lijm te functioneren, muziek is namelijk de universele taal die iedereen kan spreken. Met dit in het achterhoofd ging ik op zoek naar wat voor soort muziekgebouw als verbinder zou kunnen werken. Ik maakte in 2019 kennis met het Conservatorium van Suriname, zij zijn actief sinds 2011, helaas hebben zij momenteel geen vaste huisvesting en verhuizen steeds van het ene leegstaande pand naar het andere. Deze actuele behoefte aan een vast onderkomen biedt kansen om een nieuwe typologie van een openluchtschool te ontwerpen. Een vrij toegankelijke muzikale geluidsomgeving die nieuwsgierigheid, creativiteit en beweging stimuleert en ruimte biedt om te leren en een sterkere gemeenschap te ontwikkelen.

Het door mij ontworpen nieuwe Conservatorium van Suriname – Poku Oso – is niet alleen een antwoord op de vraag voor een conservatorium voor Suriname, maar ook een pleidooi voor een betrokken en authentieke ontwerphouding, waarbij alle lokale omstandigheden zijn doorgrond en op een authentieke wijze zijn vertaald naar een persoonlijk ontwerp.

poku oso Lindsey van de Wetering

Poku Oso is een uniek conservatorium dat de culturele waarden van Suriname in zich draagt. Tussen de gebouwen ontstaat een bijzondere geluidsroute door een stukje tropisch bos midden in de stad.

Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit (kort) toelichten?
Ik haal mijn inspiratie uit de directe omgeving van waar het bouwwerk zal landen. Observeren, luisteren, documenteren, praten met de lokale en de toekomstige gebruikers brengt nieuwe ideeën. Door het maken en tekenen van geluidskaarten, bewegingslijnen, akoestische doorsneden, sferische details reflecteer ik op context, landschap en programma. Maar ook door de lokale bouwmaterialen en bouwmethoden waar men van oudsher mee werkt, te vertalen naar wat er past bij het vraagstuk van het heden. Dit zorgt er bij Poku Oso voor dat het ontwerp van het conservatorium past bij de Surinaamse behoeften, gebruiken en muziek.

Vanuit gebruik heb ik mij voor Poku Oso laten inspireren door de techniek van verschillende instrumenten. Titei Oso, het snaarhuis, is een klankkast waarvan de snaren langs de wanden mee trillen met de muziek, met het kletteren van de regen en het ruizen van de wind. Tutu Oso is het blaashuis, volledig opgebouwd uit architectonische ‘mondstukken’ verbonden met lange buizen, die lage en hoge tonen verspreiden door de Cultuurtuin. Door de techniek van instrumenten te bestuderen heb ik geleerd dat deze complexe techniek ook kan worden toegepast voor de functionaliteiten van een bouwwerk, zoals klimaatadaptatie en akoestiek.

Poku oso Lindsey van de Wetering

Door toevoeging van Poku Oso, een ensemble van Surinaamse muziekgebouwen komt de tuin tot leven, met haar verschillende geluiden en texturen.

Benoem en beschrijf (kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Ik had een locatie in gedachte voor het conservatorium, de Cultuurtuin in het centrum van Paramaribo. Deze tuin bezocht ik in november 2019 voor het eerst. Bij het bezoek wist ik direct dat dit een bijzondere plek was, een verwilderde tuin die vroeg mooi geweest moet zijn. Deze stadstuin heeft iets mysterieus, iedereen weet dat hij er is, men weet via via dat-ie vroeger mooi was, toch zijn er maar weinig mensen geweest. Tijdens een wandeling door de tuin waan je je in een tropisch gebied waar je overspoeld wordt met muziek geproduceerd door de lokale bewoners, de vogels, de dieren, de bomen.
Samen met het conservatorium heeft deze plek de potentie om weer een belangrijke rol te spelen in de hoofdstad. Door de al aanwezig kwaliteiten te benutten en te versterken krijg de tuin nieuwe betekenis. Twee weken lang bezocht ik de tuin haast dagelijks met verschillende mensen: met omwonenden, een bomenkenner, een kunstenaar en muzikant. Zij leerden mij de tuin vanuit verschillende perspectieven beschouwen waardoor ik beter begreep wat de plek nodig heeft en hoe een functie als een conservatorium hier zou kunnen landen. Deze bezoeken aan de Cultuurtuin waren het moment waarop de eerste ideeën zich begonnen te vormen.

Poku Oso is het onderkomen van het Conservatorium van Suriname. Een toegankelijke, muzikale plek, waar afkomst niet scheidt maar juist zorgt voor binding, om van elkaar te leren, om creativiteit, nieuwsgierigheid te stimuleren en een sterkere gemeenschap te ontwikkelen. Muziek is een geweldige sociale en educatieve activator voor iedereen! Het ontwerp is een impuls de vergeten aspecten van de Cultuurtuin aan te pakken, zodat deze weer als geheel toegankelijk wordt en weer opgenomen wordt in het hart van alle Surinamers.

Ik neem je mee op een reis, naar de tropische palmenstad aan de Surinamerivier, Paramaribo. We wandelen door de Cultuurtuin, een voormalig botanische proeftuin met vele verborgen schatten. De bijzondere bomen in de tuin trekken vele soorten vogels aan en samen met Poku Oso, het nieuwe Conservatorium van Suriname, verzorgen zij de muziek in de tuin. Titei Oso, het snaarhuis, is een klankkast waarvan de snaren langs de wanden mee trillen met de muziek, met het kletteren van de regen en het ruizen van de wind. Verderop staat Tutu Oso, het blaashuis, volledig opgebouwd uit architectonische ‘mondstukken’ verbonden met lange buizen, die lage en hoge tonen verspreiden door de Cultuurtuin.

poku oso TUTU OSO Lindsey van de Wetering

TUTU OSO | Het koperblaashuis. De gevel van het koperblaasinstrument bestaat uit architectonische ‘mondstukken’ die lage en hoge tonen verspreiden door de tuin.

Ik heb een klankruimte gecomponeerd in de tropische stadstuin midden in Paramaribo. De zorgvuldig geplaatste muziekgebouwen vormen een orkest en laten de rijkdom horen van de Surinaamse cultuur waar vanaf de koloniale tijd, vele culturen hun muziek ingebracht hebben.
De muziekgebouwen van het conservatorium zijn geïnspireerd op de traditionele houten Surinaamse volkswoningen. Alle gebouwen en huisjes, groot en klein, behoren tot één familie, maar tonen ook een eigen persoonlijkheid gedefinieerd door de soort muziek die zij maken en door de specifieke plek in de tuin waar ze staan.
Samen vormen de huisjes van Poku Oso een nieuwe typologie van een openluchtschool. Een vrij toegankelijke muzikale geluidsomgeving, die nieuwsgierigheid, creativiteit en beweging stimuleert en ruimte biedt om te leren en een sterkere gemeenschap te ontwikkelen. Ieder muziekhuisje is functioneel en klimaatadaptief en bovenal akoestisch uniek.

Poku Oso is het conservatorium dat de culturele waarden van Suriname in zich draagt. Van landschap tot detail, van gebouwtypologie tot gebruik, van cultuur tot bouwmethodiek. Het ontwerp is een pleidooi voor een precieze omgang met delicate geschiedenis, landschap, klimaat, architectuur en de gebruikers van een plek.

Link naar onderzoeksverslag.

poku oso Apinti Oso Lindsey van de Wetering

APINTI OSO | De gevels van dit drumgebouw zijn opgebouwd uit klankkasten verbonden met ingebouwde percussie instrumenten. Apinti Oso kan worden bespeeld door de regen die langs de hellende klankkasten stroomt in de groeven van het hout.

Naam
Lindsey van de Wetering
website
e-mail

Opleiding
Academie van Bouwkunst Amsterdam
Start afstuderen
september 2019
Afgestudeerd
augustus 2020

Wat doe je nu?
Ik ben nu als architect werkzaam bij Mollink Soeters PPHP, hier werk ik aan verschillende projecten zoals onderwijsgebouwen, woningbouwopgaves, museale attracties en particuliere villa’s. Sinds kort ben ik gastdocent op de Academie van Bouwkunst Amsterdam waar ik samen met mijn commissielid Machiel Spaan het project ‘A new Museum for Paramaribo’ geef. Verder werk ik aan een ontwerp voor uitbreiding van het huis van mijn moeder in Breda, het huis waar ik een groot deel van mijn jeugd heb doorgebracht.

Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
In de toekomst wil ik aan bouwwerken werken die inspireren de lokale delicate geschiedenis, landschap, klimaat en de gebruikers van de plek met respect te behandelen. Ik haal mijn inspiratie ook juist uit het niet gebouwde en hoop dan ook veel met andere disciplines te kunnen samen werken om mijzelf als architect ook te verrijken met andere perspectieven op de toekomst van de architectuur.
Daarnaast wil ik, zodra we weer kunnen reizen, mijn plan Poku Oso aan het conservatorium in Suriname presenteren. Hiermee hoop ik in Suriname een eerste stap te zetten naar de ontwikkeling van het onderwijsgebouw in Suriname.

Enkele gerelateerde artikelen