EUandME het afstudeerproject van Johan van Ling (Rotterdamse Academie van Bouwkunst) toont de resultaten van een onderzoek naar een nieuwe synergie tussen de gebouwde stad, haar inwoners en het Europees programma in de context van Brussel.
Het nieuwe Europese huis is een monument zonder spektakel, waar het juist gaat om de bezoeker en niet het gebouw, als machine voor common ground.
Kan je je onderwerpkeuze kort toelichten?
De opgaven die op dit moment en in de toekomst spelen (klimaat, voedsel, Covid, biodiversiteit, vluchtelingencrisis, cybercrime etc) kunnen enkel (integraal) worden aangepakt vanuit een schaal die steden, regio’s en landen overstijgt. Het publieke discours rondom project Europa is inmiddels platgeslagen door zowel het logge en inefficiënte imago dat Europa over zichzelf af heeft geroepen, als wel door het groeiende populisme. Hierin wordt compleet voorbij gegaan aan de vrijheid en instrumentarium dat Europa ons biedt (en wat we opgeven bij een situatie zonder Europees verbond). Als tegenreactie op het populisme is een sterk tegengeluid nodig dat uit meer bestaat dan enkel uit woorden: een nieuw (ruimtelijk) perspectief voor Europa.
Politiek is de afgelopen jaren steeds dichter bij de burger komen te staan. Ruimtelijk is dit echter op veel plekken niet zichtbaar, of sterker nog toont het juist het tegenovergestelde. Om het goede voorbeeld te geven start Europa om haar intenties en idealen vorm te geven in haar eigen voortuin: Brussel.
Door de open plattegrond, trappen en terrassen dringt het stedelijk leven van Brussel door tot in de Europese tuin en het interieur van het gebouw en vice versa.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit (kort) toelichten?
Mijn motivatie/inspiratie komt misschien nog wel het meest voort uit de veelheid van middelmaat en ondoordachte planning waar niet aan te ontkomen valt bij een gemiddelde wandeling of autorit.
Benoem en beschrijf (kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Het moment dat theorie (manifest, generiek) en context van Brussel (ruimtelijke, specifiek) samen kwamen. Dit maakte dat één ingreep zowel een politiek statement, een visie vormt voor Europa/Brussel en een ruimtelijk voorstel voor de Zuidwijk vormt.
Projecttekst
EUandME toont de resultaten van een onderzoek naar een nieuwe synergie tussen de gebouwde stad, haar inwoners en het Europees programma in de context van Brussel. Als meest diverse (en complexe) stad van Europa op zowel sociaal, politiek als ruimtelijk vlak vormt Brussel hiervoor de ideale testlocatie. Wat als Brussel haar tegenstellingen gaat vieren in plaats van vermijden? Dit project verandert Europa van een stuk vastgoed naar een representatieve plek in de stad en vormt een katalysator die de diversiteit en complexiteit van Brussel productief maakt.
De komst van Europa in Brussel heeft door middel van roestvrij staal, graniet en glas het stedelijk leven in de Leopoldswijk verdrongen. Deze post-politieke representatie staat haaks op het basisprincipe van Europa: de wil tot uitwisseling.
De aantrekkingskracht van Brussel berust juist op een gemengde, meerlagige, hybride omgeving en kan gelet op de grote politieke, ruimtelijke en sociale fragmentatie dienen als een ideale ‘ground zero’ voor Europa. Hoe kan de Europese Unie haar missie zichtbaar maken in de stad en de diversiteit en complexiteit van Brussel productief maken?
De ingreep als nieuwe centraliteit faciliteert nieuwe stedelijke en landschappelijke connecties tussen het kanaal, de Abattoir, Anspachboulevard en Zennevallei.
Het verplaatst van het hoger gelegen gedeelte in de stad naar het Zuidstation, middenin de vallei. Het dichtstbevolkte deel van de stad, met de meeste culturele diversiteit en minste (kwantitatief en kwalitatieve) openbare ruimte. Juist op deze plek, waar ook de wekelijkse grootste markt van Europa plaatsvindt, kan Europa voor ruimtelijke, sociale en politieke uitwisseling zorgen.
Van een veelheid aan kleine gebouwen landt er op het Zuidstation juist één groot blok met een tuin aan de binnenzijde van Europees formaat. Het Europese programma landt daarmee in het hart van het Europese sporennetwerk. Een injectie met een grote naald die voortbouwt op een historie van integrale aanpakken in de stad, gebaseerd op een ruimtelijke visie uit de tijd van Leopold II waarin mobiliteit, het stadsweefsel en het landschap werden beschouwd als één geheel. Deze ‘megaform’ als stedelijke centraliteit maakt zowel een verbinding met de ontwikkelingen van de Abattoir aan het kanaal als met de Anspach boulevard waardoor de Zennevallei opnieuw leesbaar wordt als publieke structuur.
Het nieuwe Europese huis is een monument zonder spektakel, waar het juist gaat om de bezoeker en niet het gebouw, als machine voor common ground. Waar zowel geformaliseerde politieke bijeenkomsten als allerdaagse activiteiten naast elkaar kunnen bestaan. Een machine tussen leegte en activiteit, voor alle Brusselnaren; Europeanen; EUandME.
De Europese tuin vormt een minerale ruimte waar grootschalige en dagelijkse activiteiten naast elkaar kunnen bestaan.
Naam
Johan van Ling
Linkedin
e-mail
Opleiding
Rotterdamse Academie van Bouwkunst
Start afstuderen
Februari 2019
Afgestudeerd
Juni 2020
Wat doe je nu?
Samen met Thijs de Boer ben ik een bureau gestart VOID office for urbanism. Recentelijk hebben we Europan 16 gewonnen.
Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Om de vrijheid te hebben om te werken aan thema’s en plekken die mijn interesse hebben, en daarmee een bijdrage te kunnen leveren aan de publieke opinie hiervan. Ons vakgebied mag wat mij betreft, net als Europa in mijn afstudeerproject, wat meer onderdeel worden van de maatschappij zelf.
