Kijk & Luister

Kijk- en luistertips van de maand maart

Elke maand tipt Wies Sanders drie online kijk- en luistertips die een zichzelf respecterend ruimtelijk ontwerper of denker niet mag missen. In deze editie: De ruimte van Riek, Carl Nyrén en Half Holland dakloos.

Documentaire: Het Zweden van Carl Nyrén (Det krokiga och det raka, Sven Blume, Zweden 2021)

Het is Thomas Kahn die in ‘My Architect’ (2003) startte met een nieuw genre van architectuurdocumentaires: zoon zoekt vader via vaders’ architectuur. Na hem volgden onder andere de Ierse Robin Walker, de Finse Eric Saarinen en de Amerikaanse Tomas Koolhaas. Het zijn filmische zoektochten naar de afstandelijke en/of afwezige vader die ook niet te vinden is in zijn architectuur; moderne architectuur knuffelt immers (ook) niet.

Het ‘zoon zoekt vader’ thema biedt echter wel een bijzondere blik op die architectuur. Het is niet de blik van een bewonderende expert maar een van een betrokken leek die de pijn en glorie van wat er achter het gebouw zit, zelf voelt of wenst te voelen.

Deze documentaire over Carl Nyrén, een Stockholmse architect, is van zijn kleinzoon die zich nooit interesseerde voor het werk van zijn opa. Onterecht zo blijkt, het is werkelijk adembenemende architectuur, zoals je van een Scandinavische modernist mag verwachten. En mocht je de mening van de kleinzoon worst wezen: the master himself, Le Corbusier, was grote fan van zijn kerk in Vallingby.

Kijk hier online naar de documentaire Het Zweden van Carl Nyrén.

De ruimte van Riek  / foto Mart Boudestein

Podcast: De Ruimte van Riek (Margreet Fogteloo en Riek Bakker, Nederland 2021)

Je mag vinden van Riek Bakker wat je wil, maar niemand ontkent dat ze een kleurrijk persoon is. Haar boek De Ruimte van Riek kwam afgelopen november uit, hierin blikt ze terug op haar persoonlijk leven en op haar strategie in gebiedsontwikkeling. Het boek is al aan een tweede druk toe, maar eerlijk gezegd is de podcast leuker. Het boek is weliswaar een leerboek voor jaren 90 gebiedsontwikkeling, maar de vele anekdotes komen lang niet zo levendig over als dat het verteld wordt door een betrokkene. In iedere podcastaflevering van ca. 12 minuten vertelt haar broer, chauffeur, partner of mede-student een persoonlijke ervaring met Riek. Zo hoor je dat Riek (1944) als een koekoeksjong in het nest opgroeide en dat ze al in Boskoop een powervrouw was, die – hilarisch – teveel knoflook at. De persoonlijke aanpak die Riek zo kenmerkt komt daarom in podcast-vorm volledig tot zijn recht. Luisteren dus, en wie weet volgen de documentaire en de musical snel, ik zie die tenminste al levendig voor me.

Luister hier naar de podcast De Ruimte van Riek.

 

Yora Rienstra

Serie: Half Holland dakloos (Yora Rienstra, VPRO 2022)

De openingsscène van Half Holland dakloos is grappig: je ziet de bekende Heel Holland Bakt-tent die voor een kasteel is opgezet, maar dit keer staan er geen bakkertjes te zwoegen op een meringue, maar neemt de presentatrice er haar intrek als tijdelijke woning. Dan wordt de tent door een windvlaag weggeblazen. Het volkshuisvestingsvraagstuk is weer een actueel thema dat zeer zeker een serie van vier delen verdient. We snakken immers naar slimme oplossingen en een systeemverandering of minstens grondige correcties op de oververhitte woningmarkt.

Half Holland dakloos vermijdt opzichtig enige wetenschappelijke diepgang. De oorzaken van de scheve ‘woningmarkt’ worden weliswaar door econoom Matthijs Korevaar uiteengezet maar die worden versneld en onhoorbaar afgespeeld omdat het de presentator ‘duizelt’. Tja. Dat gebrek aan analyses wordt echter gecompenseerd door een goede keuze aan personages die in deze ‘markt’ hun weg (niet) vinden. Zo komt de alleenstaande, werkende moeder aan het woord op het moment dat ze op straat wordt gezet, maar ook de ‘woningflipper’, de Randstedeling in Friesland, en de vastgoed opkoper die miljonair werd van het huisvesten van arbeidsmigranten uit Oost-Europa. De overduidelijke verdringing op de ‘woningmarkt’ wordt zo goed invoelbaar gemaakt.

Kijk hier naar aflevering 1 van Half Holland dakloos.

Enkele gerelateerde artikelen