Deze maand tipt Wies Sanders twee podcasts over ruimtelijke ordening en planologie en twee bijzondere architectuur videoreeksen.
Podcast: Onder Planologen (2021 UvA ism UU)
Anno 2022 weten veel mensen niet eens dat ruimtelijke ordening meer kan zijn dan regelgeving en vergunningen. Het vakgebied werd in 2010 met het einde van VROM (het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer red.) als trouwe huiskater in het graf bijgezet. Visies en lange termijn strategieën voor de ‘wederzijdse afstemming van ruimte en samenleving, zulks ter wille van die samenleving’ werden gereduceerd tot sectorale en numerieke regels of targets.
Nu het vak is vergeten, kan het echter weer op een verrassende manier worden gereanimeerd. Welkom in de wondere wereld van de planologie. Twee podcasts zijn uitgekomen die een historisch en een toekomstig perspectief op de planologische zaak werpen.
De eerste is ‘Onder Planologen’ van Peter Pelzer en Jannes Willems, beide planologiedocenten aan respectievelijk de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. In vier uitzendingen van een uur leiden zij ons door de geschiedenis van de planologie aan de hand van gesprekken met gasten die een goede kennis van zaken hebben: van revolutiebouw, via groeikernen en Vinex naar het huidige adaptatievraagstuk. Het dagblad Trouw zei over deze podcast “het hoeft niet spannend te zijn om onderhoudend te zijn” en dat is zeker waar. Het is wel zo dat naarmate de afleveringen vorderen van verleden naar toekomst – en we dus dichterbij het huidige werkveld en beleid komen – er opvallend voorzichtiger en abstracter over een handelingsperspectief gepraat wordt. Desalniettemin, kom maar door met seizoen 2!
Luister naar Onder Planologen op je favoriete podcast platform:
Spotify
Apple Podcasts
Google Podcasts
Podcastluisteren
Podcast: Nederland verbouwt in zeven vragen (2022, Raad voor de Leefomgeving RLI)
Deze tweede podcast over planologie richt zich op de toekomst van Nederland. Nog maar 1 van de 7 vragen is als podcast beschikbaar, er kan dus nog van alles gebeuren, maar deze is helaas noch onderhoudend, noch spannend. Hoewel ook hier relevante gasten met kennis aan het woord komen (enkele raadsleden van de RLI zelf), praat men hier zonder gesprekspartner en wordt ook het niveau van de luisteraar wel erg onderschat. De vraag die in de eerste aflevering centraal staat ‘Is er wel genoeg ruimte in Nederland?’, is gewoon een schunnige, tenenkrommend onnozele vraag in de categorie ‘is er genoeg geld, tijd of liefde?’. De antwoorden leiden dan weer tot metaforen, gemeenplaatsen, geloofsuitingen en beleidstermen. Next!
Toch nieuwsgierig? Luister naar ‘Nederland verbouwt in zeven vragen’ op je favoriete podcast platform:
Spotify
Apple Podcasts
Google Podcasts
Youtubechannel: Stewart Hicks (ongeveer wekelijks een nieuwe aflevering)
Podcasts lenen zich goed voor de wat tragere, boeiende gesprekken, video’s lenen zich goed voor snelle, pakkende wist-u-dat-jes. Youtube ontwikkelt zich zo langzaam tot een groot cursuscentrum voor koks, doe-het-zelvers en jawel: architectuur(-geschiedenis).
Een mooi voorbeeld daarvan is Stewart Hicks, docent architectuur in Chicago die naast zijn studenten ook meer dan 200.000 volgers weet te boeien met zijn originele architectuurvideo’s. Er is voor elk wat wils, maar je komt altijd wel iets te weten over architectuur dat je nog niet wist.
Er zijn melige video’s waarin het karakter George Costanza uit Seinfeld wordt ontleed, omdat hij in veel episodes zegt dat hij architect is. Maar wat voor een? Op overtuigende wijze beargumenteert Hicks waarom George een bepaald type architect is, hilarisch.
Onderhoudend zijn de video’s waarin hij architecturale concepten als bijvoorbeeld opblaasarchitectuur of indoor cities ontleedt, het zijn visueel-educatieve tours de force. En last but not least maakt hij de serie ‘Inside Lost Architecture’ waarin gesloopte of nooit-gebouwde architectuuriconen minutieus worden nagebouwd in een 3D model, waardoor je eindelijk door bijvoorbeeld Adolf Loos’ Josephine Baker House kunt lopen. Verslavend!
Kijk hier naar het kanaal van Stewart Hicks
Korte docuserie: De Architecte (Klara/VRT i.s.m. VAi, 2022)
Het VAi is al enige tijd bezig om de rol van vrouwen in het vakgebied beter in kaart te brengen in het project Wiki Women Design. Deze serie van vier korte documentaires is er een resultaat van en een direct vervolg op de even interessante serie De Modernisten. Aan de hand van foto’s en herinneringen nemen de architectes An Fonteyne, Marie-José Van Hee, Claire Bataille en Simone Guillissen-Hoa ons mee in hun werk en visie op architectuur.
Deze serie is niet alleen mooi maar ook de moeite waard vanwege de hoge productiekwaliteit. De Vlaamse publieke omroep VRT durf ik hier wel geniaal te noemen op het gebied van interviewseries. De research en professionaliteit staan op hoog niveau en de sfeer waarin de interviews plaatsvinden is altijd passend. Meestal betreft het interviews met zware onderwerpen in de taboesfeer, zoals misbruik, collaboratie of geweld naar ouders. Maar ook een licht onderwerp als architectuur wordt op dezelfde intieme manier aangepakt. Dit zijn zeldzame parels in het medialandschap; ze bekijken geeft glans aan alles.