Kijk & Luister

Een utopische en dystopische kijk- en luistertip

De Nederlands-Vlaamse TV-serie Arcadia is inmiddels in zowat alle (vak-)bladen langsgekomen, maar dat is dan ook terecht. Vergeet het acteerwerk maar volg het verhaal en de zinderende art-direction van de filmlocaties. Luister als tegenhanger van de dystopie naar de laatste podcast van Roman Mars over de geschiedenis van de Nederlandse fietsutopie. Beide tips zullen je gegarandeerd doen glimlachen.

Still uit Arcadia

TV-serie: Arcadia (8 delen)

Het verhaal van Arcadia vindt plaats in de not so distant future en kun je zien als een uitbreiding van aflevering 8 van de dystopische serie Black Mirror, waarin mensen privileges hebben op basis van hun rating. In Black Mirror is dat een eenvoudige sociale rating van likes, maar in Arcadia wordt die rating bepaald door een staats-algoritme op basis van gedrag en gehoorzaamheid. Het verhaal start als een familie met hoge rating door Het Schild (een soort Gestapo) wordt betrapt op fraude. Stap in de wereld van Arcadia, een spiegel van de huidige maatschappij, of op zijn minst die van de toeslagenaffaire.

Het verhaal is niet te moeilijk, dus dat geeft je de tijd om de art direction even goed te bekijken. Niet alleen zijn de locaties spectaculair, ze zijn ook nog eens op passende wijze met CGI gemanipuleerd. Alle gebouwen zijn consequent brutalistisch of modern-geometrisch, ieder voor zich uitblinkend in één vorm en alle samen een sterk staaltje vormentaal. Er worden om te beginnen al veel meer locaties gebruikt dan in een gemiddelde film, het zijn er minimaal 15 en zonder uitzondering parels van architectuur.

Dat beton goed werkt in dystopische films is bij artdirectors bekend, maar in Arcadia zijn de gebouwen vele malen beter gecast dan de acteurs. Zo is het ziekenhuis passend gesitueerd in de grote ronde pillendoos in de Parijse banlieu Noisy-le-Grand van Bofill. Het hoofdkwartier van de veiligheidsdienst is gevestigd in Zaha Hadids museum in Wolfsburg en heeft en passant twee verdiepingen extra gekregen. De arbeiderswijk is de Antwerpse Arenawijk van Renaat Braem, een vervallen wijk die met CGI is opgepoetst, was het in werkelijkheid maar zo! Veel locaties worden in dit Knack artikel verklapt, maar gelukkig niet alle, zodat je nog een ‘waar-is-dit‘-quiz kunt spelen.

Still uit Arcadia

Het is opvallend dat de locaties vrijwel allemaal in een soort niemandsland liggen, het stedelijk leven is vervangen door brutalistische compounds in uitgestrekte heide en bossen. Blijkbaar is het dus met die stikstofcrisis uiteindelijk toch nog goed gekomen. De serie is nu halverwege, misschien wordt in de tweede helft nog een verklaring gegeven voor die anti-stedelijkheid. Maar waarschijnlijk was het op vliegbasis Soesterberg gewoon wat rustiger filmen dan midden in een stad.

Hoe dan ook, je bekijkt de serie gegarandeerd met een grote glimlach, want de goede architectuur lacht en knipoogt je werkelijk continu tegemoet.

De 8-delige serie is te zien te zien op NPO3 (iedere zondag rond 20.20) en op Eén (iedere zondag rond 20.40) en is nu halverwege. Alle afleveringen zijn ook op NPO start online te bekijken en via VRT Max.

Podcast: De Fiets is Niets van 99% Invisible

Als tegenhanger van de Arcadia dystopie dan nu een luistertip over het maken van een Nederlandse utopie De Fiets is Niets, een aflevering van de altijd boeiende podcast van 99% Invisible.

99% Invisible is een van de langstlopende podcasts en presentator Roman Mars duikt diep in onderwerpen als mobiliteit, architectuur, steden en technologie. Er is ook altijd een webpagina met tekst en links naar informatie, iets wat podcasts van mij wel vaker mogen bieden. Deze aflevering gaat over de geschiedenis van de Nederlandse fietsutopie. 99% van de tijd laat ik buitenlandse verwondering over de Nederlandse fietscultuur links liggen, maar in deze aflevering wordt de Nederlandse fietsgeschiedenis beter en leuker uitgelegd dan Andere Tijden ooit kan doen. Er wordt verteld over de radicale plannen van David Jokinen voor Den Haag en Amsterdam, de protestbewegingen en hoe die bewegingen werd geïncorporeerd in lokaal bestuur. En ook hoe de fietsutopie haar glans lijkt te verliezen. Iets dat deze week geïllustreerd werd met het nieuws dat het aantal dodelijke fietsslachtoffers in 2022 (291) het hoogste was sinds men begon met registratie in 1996, en dat er een toename was van 59% fietsdoden onder 75-plussers ten opzichte van 2021.

De podcast eindigt met een hilarische uiteenzetting over de gevleugelde uitspraak ‘eerst mijn fiets terug’, veel beter dan mijn ouders dit mij ooit konden uitleggen, terwijl toch echt hun beider fietsen met houten banden door de nazi’s werden geconfisqueerd!

Kijk hieronder naar het korte filmpje over plan Jokinen waar Roman Mars naar verwijst maar luister vooral hier naar De Fiets is Niets van 99% Invisible.

Enkele gerelateerde artikelen