Van 25 januari tot 4 februari vindt het jaarlijkse IFFR (International Film Festival Rotterdam) plaats, een filmfestival waar – volgens eigen zeggen – de populaire film de avantgarde ontmoet. In ieder geval worden ze naast elkaar geprogrammeerd en zit je hutjemutje bij elkaar in de zaal. Enkele tips voor architecten en ontwerpers die de avant-garde niet schuwen. En zoals gewoonlijk: garantie tot de rode loper.
Dit jaar zijn er films die zich in parallelle dimensies en tijden afspelen al dan niet gelardeerd met buitenaardse werelden, geesten, robots en aanverwanten. En films over de verbeelding van de wereld via animatie en tekening. Is de wereld die we kennen al niet absurdistisch en surrealistisch genoeg? Of biedt een fictieve wereld minder belemmeringen, meer helderheid? Laten we kijken.
Twee installaties en zes films licht ik hier even uit.
We will definitely talk about this after the last air raid alert stops (Yuri Yefanov, Oekraïne 2024, 16 minuten, installatie)
De filmmaker fantaseert hoe zijn vaderland Oekraïne na de oorlog het land weer opbouwt in gehele harmonie met de natuur, en dus zonder exploitatie ervan. Het gegeven is verfrissend en de animaties ogen alvast kleurrijk en hallucinant.
Asunder (Tega Brain, Julian Oliver, Bengt Sjölén, Duitsland 2024, 60 minuten, in samenwerking met V2 Rotterdam, installatie)
Iets vergelijkbaars, maar toch heel anders, is de installatie Asunder. Dit is een simulatie van de toekomst van de aarde (gezien vanuit satellietbeelden), als Artificial Intelligence (AI) het milieubeheer zou managen. Het is vooral beeldmanipulatie, want AI verlegt immers even gemakkelijk bergketens als dat het pixels verkleurt, maar wie weet is het een mooie visuele denkoefening.
Ook twee speelfilms geven stof tot nadenken over de relatie tussen stad en natuur.
Here (Robby Müller Award screening) (Bas Devos, België 2023, 82 min)
Deze meditatieve film won her en der al prijzen. Een Roemeense bouwvakker werkt in Brussel en voelt zich ontheemd. Tijdens een van zijn avondwandelingen ontmoet hij een professor die mossen onderzoekt. De Brusselse natuur, waar de stad nooit ver weg is, is prachtig gefilmd (de reden voor de awards).
Evil does not exist (Hamaguchi Ryūsuke, Japan 2023, 106 min.)
Eigenlijk een soort cowboy-indianen-gentrificatie-verhaal. In het gehucht Hasagawa leven mensen als een met de natuur. Maar juist omdat de rust en puurheid zo aantrekkelijk zijn, raken stedelingen geïnteresseerd. Er worden plannen gemaakt voor een glamping en zo hebben we het conflict te pakken. Een filosofische film over stadsontwikkeling en waartoe we (burgers en stadsontwikkelaars) op aarde zijn.
De volgende drie films gaan over nieuwe manieren van karteren of traceren met film.
Ecumenopolis (Elian Somers, Nederland 2024, 18 min. installatie)
Elian Somers is geïnteresseerd in de relatie tussen utopie en geopolitiek en verbeeldt die in foto’s en kaarten. Eerder karteerde en fotografeerde zij de spookstad California City, en nu is het oeuvre van de Griekse stedenbouwkundige Constantinos Doxiadis (1913-1975) aan de beurt. De wereldomvattende stad van de toekomst wordt hier gecombineerd met de overblijfselen van de oude Griekse wereld.
De wereld van Carlijn (Ariane Greep, Nederland 2024, 92 min.)
Carlijn Kingma maakt indrukwekkende kunstwerken, eerder een soort flowcharts in de categorie: waar begin je aan?! De documentaire volgt haar tijdens het onderzoek en maakproces van ’Het waterwerk van ons geld’ en maakt en passant duidelijk dat visualiseren erg kan helpen voor een betere communicatie, ook al resulteert het tot een duizelingwekkende tekening.
The Wool Aliens (Julia Parks, Verenigd Koninkrijk 2023, 28 min)
In het shortprogramma Natural Resources is onder meer de film The Wool Aliens te zien. Het is een etnografisch essay, waarbij de relatie tussen de wolindustrie en de verspreiding van zaden via film wordt getraceerd. Het doet me denken aan de film Ruderalia van de Belgische Joris De Rycke, die iets soortgelijks onderzoekt in België. Het levert in ieder geval een ander soort natuurfilm op.
The Wool Aliens is onderdeel van het programma Natural Resources.
En tot slot dan een fijne suburbane horrorfilm als uitsmijter, we weten natuurlijk allang dat daar aliens nauwelijks van de bewoners te onderscheiden zijn, maar toch altijd leuk om te kijken naar het gevecht.
La guerra del Tiburtino III (Luna Gualano, Italië 2023, 91 min.)
Invasion of the Body Snatchers meets La Haine. In de Romeinse suburb Tiburtino III landen aliens die mensen stiekem via de neus binnendringen. Maar dat is dan toch buiten de barkeeper, mode-influencer en drugdealer gerekend, die met een bijzonder wapen de aliens te lijf gaan. Een heerlijke parodie op dergelijke sciencefiction films, waarbij de setting in de wijk met oude sociale woningbouw het verhaal zowel een politieke als komische lading geeft.
