Nieuws

Tentoonstelling voor Verbeelding – Winnaar Archiprix 2023

Steven van Raan heeft met een heel persoonlijke, intuïtieve en kunstzinnige benadering een alternatief gevonden voor de gevestigde ontwerpmethodes. Met behulp van een grote hoeveelheid collages, tekeningen en studies komt hij tot nieuwe architectuur.

Kan je je ontwerpkeuze kort toelichten?

Tentoonstelling voor Verbeelding kwam voort uit mijn zorgen over de dominante focus op pragmatisme in de hedendaagse bouwpraktijk, waarbij historisch besef en ruimte voor het experimentele en creatieve onderzoek vaak worden verwaarloosd.

Ik wilde me losmaken van de beperkingen die ik mezelf oplegde als architect en de kracht van verbeelding omarmen. Daarom liet ik me inspireren door surrealistische kunst en de capriccio stijl. Mijn doel was om een nieuw ontwerp voor het Frederiksplein in Amsterdam te creëren, waarbij ik de historische waarde wilde herstellen en tegelijkertijd ruimte wilde bieden voor verbeelding, vervreemding en verwondering.

Door middel van tekenen, schilderen, maquettes maken en 3D-modelleren heb ik fantasierijke verbeeldingen gemaakt. Met mijn project wilde ik laten zien dat verbeeldingskracht een belangrijk onderdeel kan zijn van het hele ontwerpproces, niet alleen van het eindproduct. Het is een eerbetoon aan de kracht van verbeelding.

Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit (kort) toelichten?

Mijn inspiratiebronnen zijn zeer divers en omvatten verschillende aspecten. Eén van mijn grote inspiratiebronnen is de achttiende-eeuwse Italiaanse kunststroming genaamd Capriccio. Ik ben gefascineerd door de werkwijze van deze kunstenaars, waarbij ze schetsen van bouwwerken en objecten combineerden tot fantasierijke composities. De levendigheid en het verrassingselement van deze werken spreken mij enorm aan.

Daarnaast haal ik vooral inspiratie uit de surrealisten en de geschiedenis van de locatie. De Surrealistische beweging, met iconische kunstenaars zoals Salvador Dalí en René Magritte, heeft mij geïnspireerd om te experimenteren met technieken zoals Cadavre Exquis, Collage en Frottage. Deze methoden stimuleren mijn creativiteit en helpen mij nieuwe en onverwachte ideeën te genereren tijdens het ontwerpproces.

Bovendien hecht ik veel waarde aan het verleden en de geschiedenis van een locatie. Ik geloof dat door verbonden te blijven met en te leren van het verleden, we waardevolle inzichten kunnen verkrijgen die de ontwikkeling van een stad of plek kunnen bevorderen. Ik wil graag bepaalde oriëntatiepunten uit het verleden herintroduceren en ze in dialoog laten gaan met de huidige locatie en gebruikers, met als doel een nieuw ruimtelijk verhaal te creëren. Dit verhaal zal historische en culturele informatie bevatten en de aantrekkingskracht van de locatie stimuleren.

Benoem en beschrijf (kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject:

Het sleutelmoment in mijn afstudeerproject was toen ik besefte dat ik niet gebonden hoefde te zijn aan traditionele ontwerpbeperkingen en conventionele normen. Ik besloot om mijn eigen visie en creativiteit te omarmen en de kracht van verbeelding in de architectuur te verkennen.

Tijdens mijn onderzoek en ontwerpproces ontdekte ik dat ik als architect meer kon zijn dan alleen een realist. Ik kon mezelf transformeren in een kunstenaar, waarbij ik mijn intuïtie en verbeeldingskracht liet spreken. Dit inzicht opende de deur naar een wereld van vrijheid en vernieuwing in de architectuur. Ik begon te experimenteren met tekenen en kunst als krachtige hulpmiddelen om nieuwe ruimtes en ervaringen te creëren. Ik liet mijn verbeelding de vrije loop en durfde grenzen en conventies te overstijgen. Dit sleutelmoment markeerde mijn persoonlijke groei als architect en mijn streven naar het creëren van unieke en inspirerende ontwerpen.

Beschrijf (kort) wat ontwerpen voor jou betekent:

Voor mij is ontwerpen een vorm van zelfexpressie waarin ik mijn eigen creativiteit, verbeelding en esthetiek kan uiten. Het gaat verder dan louter het creëren van functionele structuren; het is een manier om ervaringen te creëren, verhalen te vertellen en emoties te stimuleren.

Of het nu gaat om mijn architectonische projecten, mijn eigen vrije werk, tekeningen of schilderijen, ik ben voortdurend op zoek naar schoonheid, harmonie en compositie. Ik streef ernaar om de perfecte balans tussen vorm en functie te vinden, waardoor mijn ontwerpen transformeren tot inspirerende ruimtes die mensen raken en hen uitnodigen om hun verbeelding de vrije loop te laten.

Ontwerpen is een voortdurende ontdekkingsreis, waarbij ik steeds grenzen verleg, nieuwe mogelijkheden verken en streef naar vernieuwing in het vakgebied. Het is een passie die mijn eigen creatieve reis voedt, en een manier om uitdrukking te geven aan wie ik ben en waar ik in geloof.

Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?

Kunst is een enorme passie en inspiratiebron voor mij. Ik wil blijven groeien en mijn artistieke talenten verder ontwikkelen, terwijl ik tegelijkertijd een impact wil hebben op de wereld om me heen.

Mijn ultieme doel is om baanbrekende architectonische ontwerpen te creëren die niet alleen mooi zijn om naar te kijken, maar ook functioneel en betekenisvol zijn. Ik wil een brug slaan tussen mijn artistieke expressie en mijn visie als architect, zodat er een unieke samenwerking ontstaat die zowel esthetisch prikkelend als betekenisvol is.

Projecttekst

Mijn project kan gelezen worden als een kritische reflectie op de huidige bouwpraktijk waarin hedendaags pragmatisme domineert boven historisch besef, het realistische boven het surreële, het algemene boven het specifieke en de efficiëntie boven het architectonische narratief. In het ontwerpproces heb ik mij als architect geprobeerd los te koppelen van de beperkingen die ik mij bewust en/of onbewust opleg – een proces dat ik associeer met tekenen, een fascinatie van mij. Voor mijn ontwerpproces heb ik de surrealistische kunst en de ‘capriccio’ stijl als leidend principe genomen. De ‘capriccio’ is in de schilderkunst een architectonische fantasie waarin bestaande en historische gebouwen in een wonderlijke samenstelling een nieuwe wereld oproepen.

Al tekenend en schilderend heb ik het DNA van het Frederiksplein ontrafeld en blootgelegd. Zorgvuldig heb ik dit onderzoek gedocumenteerd als een catalogus aan de hand van drie bijzondere gebouwen op de locatie; de Utrechtse Poort, het Paleis voor Volksvlijt en De Nederlandse Bank.

Ik ben op zoek gegaan naar een werkwijze waarmee ik composities kan creëren die ik van tevoren nooit had kunnen bedenken. Ik wil geen traditioneel gebouw ontwerpen met een voordeur en verschillende kamers. Ik zoek juist naar een strategie om objecten, ruimtes en materialen te combineren die interessante nieuwe ruimtes vormen. Het idee is om eerst de ruimtes te ontwerpen en daarna te kijken of ze een functie krijgen, en zo ja welke.

De gebruikte technieken van tekenen, schilderen, maquettes maken en 3D-modelleren heb ik afwisselend ingezet waarbij het ene product de input vormde voor het volgende door z’n sporen erin achter te laten. Vormen, personages, materialen en texturen uit verschillende tijdslagen heb ik net zoals samples in een hiphop track met elkaar verweven in fantasierijke verbeeldingen. Hiermee wil ik een spanningsveld creëren tussen architectuur en kunst maar ook tussen verbeelding en realiteit.

Met mijn afstudeerwerk wil ik aantonen dat verbeeldingskracht niet alleen afleesbaar hoeft te zijn in het eindproduct maar ook onderdeel kan zijn in elke fase in het ontwerpproces. Mijn afstudeerproject is respectvol naar het verleden en maakt enorm nieuwsgierig en hoopvol naar de toekomst. Het is een ode aan de verbeelding.

Naam:
Steven van Raan
Email

Begin afstuderen:
Januari 2020

Klaar met afstuderen:
Mei 2022

Opleiding
Academie van Bouwkunst Amsterdam

Enkele gerelateerde artikelen