In zijn afstudeerproject onderzoekt David Heesen hoe historische stadscentra van neo-liberale geldmachines getransformeerd kunnen worden tot duurzame en levendige gebieden voor iedereen. Door in te spelen op stedelijke uitdagingen biedt zijn onderzoek strategieën voor een toekomstbestendige binnenstad.

Projectlocatie ’s Hertogenbosch
Kan je je onderwerpkeuze toelichten?
Wandelend door verschillende (historische) binnensteden en met name door de stad waarin ik woon, ’s Hertogenbosch, viel mij op dat het eigenlijk helemaal niet zo’n duurzame en toekomstbestendige gebieden zijn. Het zijn momenteel veelal monofunctionele winkel- en horecagebieden die ’s een groot deel van de dag uitgestorven zijn. Deze gebieden zijn vaak compleet verhard, staan vol met auto’s en kwetsbaar voor klimaatverandering, kortom echt geen toekomstbestendige plekken voor iedereen.
Hoe meer ik mij hierin ging verdiepen des te meer ik te weten kwam over de huidige slechte staat van deze plekken. Ik wilde hier iets aan doen om te zorgen dat (historische) binnensteden weer economische, functionerende en sociale duurzame plekken worden voor iedereen; bewijzen dat een van de grote opgaves van de komende jaren onze binnensteden zijn, waar nog volop ruimte is om te verduurzamen en woningen te bouwen; zorgen dat het geen gebieden meer zijn waar alleen spullen verkocht worden, maar plekken waar mensen werken, recreëren en vooral prettig kunnen leven; niet alleen bewijzen dat het een groot probleem is, maar vooral laten zien hoe we (historische) binnensteden klaar kunnen stomen voor de toekomst en wat het uiteindelijk oplevert.

The aim for historic central districts to overcome the main issues of fragmented and/or damaged urban fabrics, monofunctionality with a focus on retail and leisure, dependent on cars, vulnerable to climate change and biodiversity drop.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit (kort) toelichten?
Belangrijke inspiratiebronnen voor mij zijn Jan Gehl en David Sim. Boeken als Cities for people of Soft cities leggen de nadruk op de menselijke kant van de stad. Zie het als theorieën over het maken van leefbare gebieden. Hoe te ontwerpen met het veranderende klimaat, sociale ontmoetingen te stimuleren en lokaal leven mogelijk te maken. Een andere belangrijke inspiratiebron is Jane Jacobs die in haar boek Death and life of great American cities schrijft over het ‘Sidewalk ballet’ en het stimuleren van straatleven en sociale veiligheid. En verder nog een echte klassieker: Kevin Lynch, over het leesbaar maken van steden en maken van betekenisvolle plekken.

Redefining the ever evolving city showcases the latest urban trends in response to the malfunctioning of historical central districts.
Benoem en beschrijf het sleutelmoment in je afstudeerproject
Een sleutelmoment in mijn afstuderen was het loslaten van verschillende scenario’s op mijn plangebied om zo te testen waar de binnenstad wel of niet tegen bestand moesten zijn. Zo moest ze bestand zijn tegen enorme regenval en stijgende rivieren en tegen een gigantische winkel- en horeca-afname door een crisis. Andere scenario’s waren bijvoorbeeld dat de binnenstad een tuin moest worden voor alle bewoners en wat er dan gebeurde. Kortom, het testen van extreme scenario’s en de uitkomsten bestuderen. Hieruit bleek dat flexibiliteit enorm belangrijk is voor binnensteden. Flexibiliteit bijvoorbeeld tegen het veranderende klimaat, economische flexibiliteit maar ook ruimtelijke flexibiliteit.
Beschrijf wat ontwerpen voor jou betekent
Ik woon zelf in een appartement in de stad zonder balkon of tuin. De binnenstad is hierdoor daadwerkelijk mijn tuin. Ik voel mij hierdoor extra betrokken om mij in te zetten voor deze gebieden, om te zorgen dat het toekomstbestendige plekken voor iedereen worden. Plekken om te verblijven, te leven en te ontmoeten. Steeds meer mensen zullen in de toekomst gaan wonen zoals ik, en zullen de binnenstad als tuin hebben, en deze ‘tuin’ zal nog flink op de schop moeten om hier klaar voor te zijn.

The first principle to overcome the issue of fragmented and/or damaged urban fabrics that are illegible is to create a legible, permeable and connected fabric by making use of connected lines, edges, nodes, landmarks and sightlines.
Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Ik wil in de toekomst impact hebben op onze leefomgeving. Impact om de leefomgeving klaar te maken voor de toekomst en te zorgen voor betekenisvolle plekken. Ik hoop dat wanneer ik in de toekomst weer door binnensteden loop, dat het dan daadwerkelijk toekomstbestendige leefgebieden voor iedereen zijn. En het zou al helemaal mooi zijn, als ik daar dan mijn steentje aan bij heb mogen dragen.

Diversify the neighbourhood by creating a pedestrian economy, highly densifying in adaptive enclosed merchant blocks and embed lost functions to support local living
Project tekst
Historic city centers are currently unsustainable in functional, social, and economic aspects. These areas often feature fragmented or damaged urban fabrics, are predominantly monofunctional with a focus on retail and hospitality, car-dependent, and vulnerable to climate change. In essence, they are not future-proof.
In the coming years, city centers will face numerous challenges, including the energy transition, nature inclusivity, climate adaptation, and alternative mobility. Additionally, city centers are confronted with a housing crisis, land scarcity, and evolving housing needs. The changing retail landscape and vacancies due to the rise of online shopping also pose significant challenges. However, these challenges present municipalities with a unique opportunity to revitalize and redefine historic city centers into economically, functionally, and socially sustainable areas for all.

Relocate and slow down movement in the city by relocating cars in mobility hubs, slow-, shared- and public transport als main modes, and placemaking for places to stay and interact.
This thesis provides a framework with a clear vision for the future, guiding the necessary large-scale transformation of historic city centers. The focus should be to:
- Create a Permeable, Connected, and Legible Urban Fabric: Establish a foundational network with diverse linked pathways, nodes, edges, icons, and sightlines.
- Diversify the Neighborhood: Develop a pedestrian-centric economy, significantly densify with flexible, adaptive merchant blocks, and reintegrate lost functions such as manufacturing, crafts, and education to stimulate local life.
- Slow Down Movement in the City Center: Reposition cars into mobility hubs at the periphery, prioritize slow, shared, and public transport within the city, and use placemaking to retain people and encourage social interactions.
- Build Relationships with the Changing Climate and Nature: Strengthen green and blue networks, reduce impermeable surfaces, reopen historic waterways as urban water reservoirs and ecological connectors, and cool the city through greening, solar utilization, and airflow design.

Climatize by building relationships with the changing climate and nature, charging and connecting available green spaces and design based on the elements such as wind, rain and sun
This thesis explores and tests these principles in ‘s-Hertogenbosch, integrating them into a development strategy that can serve as a model for redeveloping historic city centers into socially, economically, and functionally sustainable, future-proof areas for everyone.

Mass model of the transformed neighbourhood. In the middle is the new Arena, which will be transformed into a hub for life long learning. Multiple sections of the waterway the Binnendieze are opened up, forming the Dieze quarter and the Dieze park.
Naam
David Heesen
e-mail
Begin afstuderen
September 2022
Klaar met afstuderen
Juli 2023
Opleiding
Academie voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg