Vlinder- en bijlokkende beplanting geeft kleur aan volksbuurt
Celsius is een buurt in de Eindhovense wijk Woensel-West. Het is een volkse woonwijk met levendige voortuinen, veel kinderen op straat, kunstenaars in goedkope woningen, creatievellingen en startende ondernemers. Het is echter ook een wijk met een hardnekkige sociaal-economische achterstand. Woningcorporatie Sint Trudo, die veel bezit heeft in de wijk, heeft daarom een overkoepelende visie opgesteld voor de transformatie van Woensel-West: ‘Omdat smaken verschillen’. De visie beoogt een hippe, kleurrijke wijk met een bloeiend straatleven, zelfredzaamheid en ontmoeting. Vanuit die doelstelling zal de wijk ook fysiek veranderen. Er wordt gerenoveerd, gesloopt en er worden nieuwe woningen gebouwd. Voor de ruimtelijke vertaling van deze visie hebben Tarra Architectuur & Stedenbouw en Buro Lubbers een stedenbouwkundig plan opgesteld en de eerste fase uitgewerkt.
De centrale as: Edisonstraat
Het stedenbouwkundig plan op vier schaalniveaus – de wijk Woensel, de buurt Celsius, het woonkwartier en de woning – geeft handvatten voor de gebieds- en gebouwontwikkeling. De structuur van Celsius wordt gevormd door een centrale stedelijke as (de Edisonstraat) met daarop dwarsassen en groene scheggen. Deze structuur vormt een sterke ruimtelijke drager; de verschillende woonkwartieren kunnen van smaak verschillen zonder dat de buurt aan samenhang verliest.
De centrale as, de Edisonstraat, ontbeert op een aantal cruciale plekken samenhang, schaal, architectonische kwaliteit, dieptewerking en beëindiging. Twee ingrepen maken de straat weer tot de verbindende, karakteristieke ruggengraat van de wijk. Ten eerste krijgt de Edisonstraat een herkenbaar basisprofiel met een brede band die de straat van zijn omgeving onderscheidt. Ten tweede wordt de straat aangeplant met verschillende soorten bomen die in alle seizoenen een herkenbaar en kleurrijk beeld geven.
Verder krijgt de Edisonstraat een duidelijke beëindiging in Celsius. Het bestaande bredere profiel wordt hier beter beleefbaar door de aanleg van een middenberm en de soortenrijkdom van bomen. De laan eindigt op het groene Celsiusplein.
Vier kwartieren
Nieuwe bebouwing in Celsius krijgt een gezicht aan de Edisonstraat. De bebouwing vormt een stedelijke wand met op de begane grond functies zoals kleine winkels en bedrijven die de straat verlevendigen. Achter deze wand liggen de vier kwartieren van de buurt. Elk kwartier heeft een centraal binnenhof met een eigen kwaliteit. Het zijn groene woonhoven waar gewandeld en gefietst wordt; de auto wordt er geweerd. Tussen de vier kwartieren, dwars op de Edisonstraat, liggen rustige woonstraten met bomen langs het trottoir en langsparkeren. De dwarsstraten verbinden de buurten met een groene scheg: de parkachtige ruimte tussen de Groenewoudse weg en het spoor. Vanuit de dwarsstraten worden ook de parkeerhoven ontsloten.
Groen en kleurrijk
De inrichting van de openbare ruimte in het eerste kwartier creëert een zo groen mogelijk beeld. Op alle plekken in het hof waar geen kabels en leidingen liggen en waar geen calamiteitenroute is, worden beplantingszones aangelegd. Deze groene zones worden beplant met vlinder-, bij- en vogellokkende vegetatie en met diverse soorten bomen zodat er in alle seizoenen kleur in de openbare ruimte is. Het woonkwartier krijgt ook een groene uitstraling door gevels en erfafscheidingen te laten begroeien met klimplanten. Zo krijgt het bouwblok centraal in het hof groene gevels, net zoals brandgangen en parkeerhoven. Ook krijgen alle bewoners een zogenaamde gevelbox. De bewoner kan kiezen uit een aantal soorten gevelplanten en krijgt er een doe-het-zelf set bij om de plant te planten en te bevestigen. De architectuur krijgt een aantal opvallende kleuraccenten. Samen met de kleurrijke beplanting wordt Celsius zo een woonbuurt die de kleurrijke samenstelling van de bewoners weerspiegelt.
