Een trots monument
Toen de Diamantbeurs in 1911, naar een ontwerp van Gerrit van Arkel, werd gebouwd en opgeleverd, was het als gebouw en als instituut de bekroning van een bloeiperiode die als een tweede Gouden Eeuw voor Amsterdam gold: de economische opbloei vanaf 1880, die de stad weer een wereldstad voor industrie en handel maakte na een eeuw van malaise. Amsterdam was op dat moment uitgegroeid tot een van de belangrijkste centra van de internationale diamantindustrie. En dat alles was af te lezen aan het eigenzinnige ontwerp van de Diamantbeurs. Het was modern en zakelijk door zijn strakke ritmische opbouw, maar had ook klassieke allure met zijn bijzondere klokkentoren en verfijnde decoraties. Dit sieraad voor de stad, met zijn ingetogen Art Nouveau stijl, is dan ook erkend als rijksmonument van de eerste orde.
Begin 21e eeuw stond het gebouw er niet goed voor. Na verschillende toevoegingen, een brand en verbouwingen was van de allure van het oorspronkelijke monument weinig over. Het was afgevlakt, versluierd door afleidende en monotone opbouw.
Een nieuw begin, een nieuwe eeuw
De nieuwe eigenaren Zadelhoff B.V. & Sijthoff Media zien voor de Diamantbeurs een rol weggelegd in wat zich laat aanzien als een nieuwe bloeiperiode van Amsterdam, nu als een internationaal centrum van de creatieve industrie en informatietechnologie. Om in de gedaante van het beoogde Capital C die rol te vervullen is een ingrijpende renovatie nodig en architectenbureau ZJA leverde daarvoor het ontwerp. Dat beoogt drie dingen, ten eerste het herstel van de eigen markante kwaliteiten van de Diamantbeurs in volle glorie, ten tweede, de aanpassing van het interieur aan moderne, flexibele kantoor-faciliteiten en ten derde, de toevoeging van een hedendaagse, openbaar toegankelijke ruimte.
Vernieuwde Diamantbeurs ontmoet de stad
De grootste toevoeging bestaat uit de evenementenruimte en het terras op de zevende verdieping, onder een langwerpige koepel. De opbouw op het dak is gebaseerd op het principe van de Gridshell, waarin de constructieve krachten worden opgevangen door de dubbele krommingen in het dakvlak. Dat biedt enorme vormvrijheid en maakt grote overspanningen mogelijk zonder kolommen. Gevuld met glas ontstaat zo een licht ogende, transparante dakstructuur. Door een verhoging van de vloer van de zesde verdieping kan de koepel nog vrijer en lichter ogen. De opbouw is zelfstandig en staat een stapje terug ten opzichte van de oorspronkelijke gevellijn en los van de koepeltoren. Vanaf de straat is de verhouding zonneklaar: de in ere herstelde Diamantbeurs staat voorop en de opbouw is een dienende toevoeging. De nieuwe openbare ruimte is een transparant uitnodigend gebaar, dat in alle richtingen licht en de hemel weerspiegelt.
Nieuw leven voor een monument
De Diamantbeurs wordt met deze renovatie teruggebracht naar het oorspronkelijke ontwerp van Van Arkel. Dat staat voorop. De nieuwe opbouw echoot de koepel van de klokkentoren, maar roept met zijn veelkantige schittering ook de geschiedenis van het gebouw op. De koepeltoren blijft vanuit de verte de blikvanger. Aan de voet van de toren, aan de Weesperstraat is een uitnodigende entree gepland, omringd door groene perken.
Van oudsher is een beurs de ontmoetingsplaats van markten en mensen, goederen en ideeën en zo ontmoet de vernieuwde Diamantbeurs de stad. Capital C biedt een hedendaagse werkomgeving in een uniek monument, en bovendien een van de meest spectaculaire uitzichten over de stad vanaf een dak met een stijlvolle en beeldbepalende opbouw. De Diamantbeurs kan weer ten volle deel uitmaken van de stad, als centrum voor de creatieve industrie, als openbare ruimte met restaurant en ruimte voor kunst. En als sprankelend monumentaal pand dat verleden en heden van Amsterdam verbeeldt.
Architect: ZJA in samenwerking met Heyligers design + projects
Interieurarchitect: Müller & van Tol
Restauratie architect: Braaksma & Roos Architectenbureau
Restaurateurs: Van Milt Restaurateurs
Constructeur: Pieters Bouwtechniek
Bouwkundig aannemer: DCV Bouw
Engineer en aannemer dakopbouw: Octatube
Interieurarchitect High Light: Studio Linse
Aannemer afbouw: NewKantoor
Ontwikkel-en projectmanagement: Peak Development
