Wat is een gemengde wijk?
De Grunobuurt in Groningen is ontstaan ten tijde van grote woningnood na de Eerste Wereldoorlog en ligt op loopafstand van het station, tussen het stadscentrum en het Stadspark. Historische foto’s laten zien dat de buurt voor een heel andere samenleving is gebouwd. In de loop der jaren nam de druk op de openbare ruimte toe, verouderden de woningen en veranderden de woonwensen. In 2004 is besloten de wijk grootschalig te vernieuwen; de woningen bleken in een technisch matige staat en de woonkwaliteit was niet naar behoren.
Bij het maken van het nieuwe stedenbouwkundige plan nam De Zwarte Hond – in nauw overleg met bewoners – de gewaardeerde ‘gevarieerde eenheid’ als uitgangspunt: binnen het herkenbare stedelijk weefsel bevond zich een grote variatie aan bijzondere plekken. Het plan voor een volledig nieuwe buurt voldoet aan de eisen van nu, met fijne, lichte, duurzame woningen voor iedereen. Het plan bestaat uit een ensemble van acht gesloten bakstenen bouwblokken die trapsgewijs oplopen en op verschillende hoeken hoogteaccenten hebben.
De eenheid wordt verkregen door eenduidige en herkenbare bouwvolumes. Daarnaast wordt de eenheid versterkt door regels voor de inrichting van de openbare ruimte, de gevelopbouw en de entrees van de bouwblokken. De variatie is gezocht in bijvoorbeeld profielen, detaillering, steensoorten en goothoogten. Ook in de keus van de architecten klinkt het principe van de ‘gevarieerde eenheid’ door. Drie architectenbureaus werden geselecteerd voor het ontwerp van de acht bouwblokken: De Zwarte Hond, Maccreanor Lavington en DiederenDirrix.
De smalle straten en ondiepe woningen maken plaats voor een robuustere opzet, met twee in plaats van drie stroken, zonder dat de gevarieerde ruimtelijke opbouw van de buurt verloren gaat. Door te spelen met de hoogtes krijgen de straten meer licht en ontstaat afwisseling in het gevelbeeld. Met een brede mix aan woningtypes blijft de Grunobuurt voor iedereen bereikbaar en is een diversiteit aan bewoners gegarandeerd. In de hele buurt hebben de benedenwoningen voordeuren aan de straat, zodat het er altijd levendig is.
Bouwblok 1: Regulateur
De Regulateur is een compact woongebouw met 105 appartementen, waarvan 79 sociale huurwoningen en 26 middenhuurwoningen, rond een binnentuin. Daarmee bouwt het typologisch voort op de traditie van Groningse hofjes. Naast het groen in de binnentuin zal het groen ook langs de gevels aan de binnenzijde omhoog groeien. Alle woningtypes zijn gericht op deze binnentuin door de buitenruimte aan deze zijde te positioneren. Op de extra hoge begane grond is naast wonen ook plek voor twee maatschappelijke en commerciële ruimten, die de buurt versterken, en gezamenlijke fietsbergingen.
Het getrapte woongebouw varieert van drie tot zeven lagen en heeft bijzonder metselwerk wat alleen uit koppen lijkt te bestaan. De daken zijn voorzien van zonnepanelen. Parkeren wordt centraal in de wijk opgelost in een parkeerhuis. Hierdoor is ruimte ontstaan voor het creëren van een tuin op het binnenterrein met veel groen, een wadi om regenwater op te slaan en ruimte om te verblijven en elkaar te ontmoeten.
Bouwblok 2: Typhoon
Typhoon is met 109 woningen het grootste blok van het stedenbouwkundige plan. Onder het drie tot zes verdiepingen hoge getrapte volume zit een parkeergarage voor 156 parkeerplaatsen, met op het parkeerdek een gemeenschappelijke binnentuin.
De woningen hebben verschillende buitenruimten, afhankelijk van de oriëntatie en positionering in het blok. Op de begane grond hebben de maisonnette woningen bijvoorbeeld een terras aan de binnentuin, aan de getrapte volumes op de bovenste verdieping hebben de appartementen een riante daktuin, op de kopse kant een volledig uitstekend balkon en aan de langszijde een half uitstekend balkon. Afhankelijk van de oriëntatie van de gevels zijn de balkons voor optimale bezonning recht boven elkaar geplaatst (noordgevel) of juist verspringend per verdieping (west-, zuid- en oostgevel). Door de grote ramen, opengewerkte balkons en veelheid aan buitenruimtes is er altijd een sterke verbinding met wat er zich op straatniveau en op het water van het Hoornsediep afspeelt. Rijkelijk gedetailleerd metselwerk en bijzondere entree hekwerken zorgen ervoor dat het nieuwe blok goed aansluit op de bestaande woonblokken van de Grunobuurt.
Bouwblok 3: Tractie
Het nieuwe blok Tractie staat centraal in de wijk, prominent aan de groene as. Een mooie plek om te wonen, tussen het groene plein en het water van het Hoornsediep. Tractie is een woongebouw met een divers programma, met woningen voor sociale huur en middenhuur: appartementen met drie of vier kamers, maisonnettes met entree op de straat en penthouses. Woonplezier creëren, dat is het belangrijkste uitgangspunt voor het ontwerp. Net als elders in de wijk zijn er subtiele overgangen tussen publiek en privéterrein, met hagen en Delftse stoepen. Dit maakt het contact tussen buren laagdrempelig; bewoners zijn er enthousiast over.
